Alternatywne metody głosowania i ich wpływ na wynik wyborów na przykładzie Częstochowy i gmin powiatu częstochowskiego

Paweł Ruksza

doi:10.35765/hp.2782

Data publikacji : 2025-09-30

Tom 16 Nr 56 (2025)

Alternatywne metody głosowania i ich wpływ na wynik wyborów na przykładzie Częstochowy i gmin powiatu częstochowskiego

Paweł Ruksza

https://orcid.org/0000-0001-7769-8273

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2782

Dział: ARTYKUŁY VARIA / ARTICLES VARIA

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem niniejszego artykułu jest analiza wykorzystania alternatywnych metod głosowania jako narzędzia wyborczego w kontekście kształtowania wyników wyborów. Aktualnie toczy się szereg dyskusji dotyczących możliwości wywarcia wpływu na zmianę wyniku rozstrzygnięcia głosowania.

PROBLEM i METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem badawczym jest wykazanie, iż alternatywne metody głosowania ukształtowane w krajowym systemie prawa wyborczego nie są wykorzystywane jako narzędzie do zmiany wyniku w wyborach powszechnych. Niniejsze opracowanie będzie wykorzystywało metody badawcze: dogmatyczną, historycznodoktrynalną, prawnoporównawczą oraz dedukcyjną.

PROCES WYWODU: W niniejszym artykule zostanie przytoczona istota i znaczenie alternatywnych metod głosowania. Analiza przedmiotowa będzie opierała się na statystycznym ujęciu zastosowania omawianych metod głosowania na tle przyjętej w prawie wyborczym regulacji prawnej. Opracowanie zawiera wnioski końcowe konkludujące z przeprowadzoną analizą badawczą.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W konsekwencji poczynionej analizy udowodniono, że wykorzystanie przez wyborców alternatywnych metod głosowania w mieście Częstochowa oraz gminach powiatu częstochowskiego nie wpływa na ostateczne wyniki wyborów. Zauważalne jest jednak zwiększone zainteresowanie posługiwaniem się tymi metodami w drugich turach wyborów, zwłaszcza w małych gminach. Po zbadaniu tego zagadnienia można stwierdzić, że wykorzystanie metod alternatywnych w głosowaniu jest niewielkie, przez co nie oddziałuje na wynik wyborów.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W obecnym stanie prawnym, pomimo szerokiej dyskusji na temat alternatywnych metod głosowania w Polsce, trudno doszukać się podstaw uzasadniających zmianę przedmiotowego rozwiązania prawnego. Wykorzystanie wymienionych form głosowania powoduje w nieznacznym stopniu wzrost frekwencji wyborczej, co nie daje wystarczających możliwości do manipulowania wynikami wyborów. Taki stan rzeczy jednoznacznie utwierdza w słuszności konstrukcji prawnej tych metod głosowania.

Słowa kluczowe

alternatywne metody głosowania ; głosowanie przez pełnomocnika ; głosowanie korespondencyjne ; wyniki głosowania

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Balicki, R. (2021). Głosowanie korespondencyjne w polskim porządku prawnym – zmienne dzieje regulacji. W J. Ciapała & A. Pyrzyńska (Red.), Dylematy polskiego prawa wyborczego (s. 191–207). War-szawa: C.H. Beck.

Błaszczak A., & Zbieranek J. (2012). „Gwarancje korzystania z czynnego prawa wyborczego przez osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami”. Biuletyn RPO, 8.

Chmaj, M., Skrzydło W. (2015). System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Czaplicki, K. (2007). Alternatywne sposoby głosowania (zarys pro-blemów). W Międzynarodowa Konferencja Naukowa nt. Alternatyw-ne sposoby głosowania a aktywizacja elektoratu. Rzeszów, 26–27 marca. Rzeszów: Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego.

Eckhardt, K. (2015). Kodeks wyborczy w świetle poglądów doktryny i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Wybrane problemy. Polityka i Społeczeństwo, 13(3): 19–32.

Garlicki, L. (2023). Polskie prawo konstytucyjne Zarys wykładu. Wars-zawa: Wolters Kluwer.

Gebethner, S. (2000). Wybory na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz do ustawy o wyborze Prezydenta RP. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Grabowska S., & Grabowski R. (2007). Środowisko teoretyków i praktyków prawa wyborczego wobec postulatu reformy pol-skiego systemu wyborczego z wykorzystaniem alternatywnych sposobów głosowania. W Międzynarodowa Konferencja Naukowa nt. Alternatywne sposoby głosowania a aktywizacja elektoratu. Rzeszów, 26–27 marca 2007 roku. Rzeszów: Poligrafia Wyższego Semina-rium Duchownego.

Kapsa, I., & Musiał-Karg, M. (2020). Alternatywne metody głosowania w opiniach Polaków postawy i poglądy względem wybranych form partycypacji w wyborach. Poznań: Uniwersystet im. Adama Mic-kiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa.

Korycki, K. (2017). Alternatywne techniki głosowania a frekwencja wyborcza. Studia Wyborcze, 23, 83–105.

Michałkiewicz-Kądziela, E. (2021). Ewolucja głosowania korespon-dencyjnego w polskim Kodeksie wyborczym oraz perspektywy wprowadzenia nowych alternatywnych form głosowania w kraju. W J. Ciapała & A. Pyrzyńska, Dylematy polskiego prawa wyborczego (s. 209–222). Warszawa: C.H. Beck.

Musiał-Karg, M. (2011). Metody zwiększania frekwencji wyborczej. Polska a doświadczenia innych państw. Środkowoeuropejskie Stu-dia Polityczne, 2, 77–100.

Przywora, B. (2014). Głosowanie przez pełnomocnika w Polsce – próba analizy i podsumowania. Przegląd Prawa Publicznego, 7-8(88-89), 188–199.

Przywora, B. (2015). Nowe instrumenty w świetle Kodeksu wybor-czego – próba oceny ich znaczenia w praktyce z uwzględnieniem oddziaływania na społeczności lokalne. W M. Mączyński (Red.), Praktyka realizacji biernego prawa wyborczego w Polsce. Warszawa: Difin.

Rakowska, A., & Skotnicki, K. (2012). Głosowanie korespondencyj-ne – nowe rozwiązanie kodeksu wyborczego. Gdańskie Studia Prawnicze. T. 27: D. Szpoper (Red.), W kręgu historii doktryn poli-tycznych i prawnych oraz konstytucjonalizmu. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Sylwestrzaka (s. 295–304).

Ruksza, P. (2023). Wykorzystanie przez wyborców metody głosowa-nia korespondencyjnego i głosowania przez pełnomocnika na przykładzie Częstochowy. Studia Wyborcze, 35, 41–67.

Skotnicki, K. (2000). Zasada powszechności w prawie wyborczym. Za-gadnienia teorii i praktyki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Skotnicki, K. (2007). Opinia prawna na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw. Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych, R. IV, 3(15), 173–175.

Skotnicki, K. (2011). Kodeks wyborczy. Wstępna ocena. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Skotnicki, K. (2013, 29 listopada). Opinia prawna na temat posel-skiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw. Druk sejmowy nr 1786/VII kaden-cja. Warszawa.

Skotnicki, K. (2014). Prawa wyborcze osób niepełnosprawnych i ich gwarancje. W Edyta (Red.), Społeczne i prawne aspekty funkcjono-wania osób z niepełnosprawnością (s. 219–238).

Skrzydło, W. (2014). Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Tuleja, P. (Red.) (2024). Polskie prawo konstytucyjne. P. Czarny, A. Dębowska, M. Florczak-Wątor, S. Kubas, M. Krzemiński, B. Naleziński, A. Niżnik-Mucha, M. Pach. Warszawa: Wolters Kluwer.

Uziębło, P. (2018). Opinia prawna w sprawie zmian w Kodeksie wybor-czym wprowadzanych ustawą z dnia 14 grudnia 2017 r. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.

Winczorek, P. (2009, 9 marca). Bezpośredniość wyborów. Rzeczpo-spolita.

Wojtyczek, K. (2000). Konstytucyjne regulacje systemu wyborczego w III Rzeczypospolitej. W F. Rymarz (Red.), 10 lat demokratycznego pra-wa wyborczego Rzeczypospolitej Polskiej (1990–2000). Warszawa: Wydawnictwo Krajowego Biura Wyborczego.

Wrzalik, M. (2016a). Geneza i ewolucja głosowania korespondencyj-nego w Polsce. Zeszyty Naukowe Instytutu Administracji AJD w Częstochowie, 1, 123–139.

Wrzalik, M. (2016b). Wstępne uwagi o powszechnym głosowaniu korespondencyjnym w wyborach prezydenckich w 2015 r. (wy-brane zagadnienia). Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM, 6, 291–306.

Zbieranek, J. (2006). W stronę reformy procedur głosowania w Polsce. W L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, & J. Zbieranek (Red.). Aktywny obywatel nowoczesny system wyborczy. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Zbieranek, J. (2011a). Alternatywne procedury głosowania w Polsce na tle państw Unii Europejskiej. Studia BAS, 3(27), 93–120.

Zbieranek, J. (2011b). Nowe procedury. Głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika. W K. Skotnicki (Red.), Kodeks wyborczy. Wstępna ocena (s. 36–71). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Zbieranek, J. (2013). Alternatywne procedury głosowania w polskim prawie wyborczym – gwarancja zasady powszechności wyborów czy mechanizm zwiększania frekwencji wyborczej? Warszawa: Difin.

Akty prawne

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. 2008 nr 14 poz. 92 ze zm.).

Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. 2019 poz. 1239 ze zm.).

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112 ze zm.; t.j. Dz.U. 2022 poz. 1277, 2418).

Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014 poz. 1072).

Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjo-nowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. 2018 poz. 130, 1348).

Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywo-łanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 568 ze zm.).

Ustawa z dnia 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przepro-wadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospo-litej Polskiej zarządzonych w 2020 r. (Dz.U. 2020 poz. 827).

Ustawa z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organiza-cji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Pol-skiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania kore-spondencyjnego (Dz.U. 2020 poz. 979).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2020 poz. 491 ze zm.).

Wyrok TK z dnia 20 lipca 2011 r., sygn. akt K 9/11 (Dz.U. 2011 nr 149 poz. 889).

Raport o stanie miasta Częstochowa 2023 BR.1.LXXVIII.23.

Total abstract views : 27

PDF Downloads : 21