Alternatywne projekty konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: przypadek środowisk neoendeckich

Ewa Maj

Data publikacji : 2019-01-17

Tom 9 Nr 28 (2018)

Alternatywne projekty konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: przypadek środowisk neoendeckich

Ewa Maj

Dział: ARTYKUŁY TEMATYCZNE / THEMATIC ARTICLES

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem pracy jest analiza projektów konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przygotowanych przez środowiska neoendeckie.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest sprawa podejścia do projektowanej ustawy zasadniczej i odzwierciedlonej w niej kwestii istnienia i funkcjonowania państwa narodowego rozumianego jako Państwo Narodu Polskiego. Do badania wykorzystano źródła tekstowe autorstwa środowisk neoendeckich, których emanacją były ugrupowania polityczne. Teksty zostały poddane eksploracji jakościowej z uwzględnieniem procedury kodowania i kategoryzowania pojęć oraz analizowania narracji.

PROCES WYWODU: Artykuł ma dwudzielną strukturę. W pierwszej części przedstawiono kwestię ładu aksjologicznego, który gwarantowały projektowane ustawy zasadnicze. Środowiska neoendeckie jednoznacznie hierarchizowały wartości fundamentalne dla narodu polskiego, podkreślając znaczenie katolicyzmu dla spójności i tożsamości Polski. W drugiej części artykułu znalazły się rozważania na temat porządku ustrojowego państwa narodowego. Przedłożone zostały ustalenia dotyczące naczelnych organów administracji publicznej oraz relacji między nimi i społeczeństwem.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Projekty konstytucji unaoczniły zbieżność projektów konstytucji, szczególnie w odniesieniu do ochrony życia ludzkiego, godności pracownika, gwarancji socjalnego bezpieczeństwa rodziny jako podstawy narodu. Uobecniły się też rozbieżności wizji państwa narodowego pod kątem preferowanego modelu ustroju politycznego: semiprezydenckiego bądź parlamentarno-gabinetowego.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Środowiska neoendeckie przedłożyły oryginalne plany porządkowania podstaw państwa narodowego. Zmierzały do upowszechnienia ideologii narodowej, zintegrowania politycznych grup narodowych, stabilizowania środowisk różnych nurtów politycznych: narodowo-liberalnego, narodowo-tradycjonalistycznego oraz narodowo-ludowego, ale powiązanych ze sobą wspólnotą planów budowania Wielkiej Polski.

Słowa kluczowe

konstytucja ; neoendecja ; Państwo Narodu Polskiego ; Wielka Polska

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Barański, M. (1991). Przerywanie ciąży. Głos Narodu, 4-5, 8-9.

Barański, M. (1992). Antynarodowa polityka władz. Głos Narodu, 4-5, 2-3.

Chrzanowski, W. (1994). Wizja parlamentu w nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Deklaracja Programowa Narodowo-Chrześcijańsko-Demokratycznego Bloku dla Polski. (2004). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 1997. Partie i ich programy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 50-51.

Deklaracja Wyborcza 2007 Ligi Prawicy Rzeczypospolitej. (2011). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 2007. Partie i ich programy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 67-68.

Diabeł się w ornat ubrał. (1993). Ojczyzna, 14-15, 1.

Dmowski, R. (1927). Kościół, naród i państwo. Warszawa: Nakładem Obozu Wielkiej Polski.

Elementarz wyborczy. (2004). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 1997. Partie i ich programy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 52-59.

Engelgard, J. (1996). Testament Dmowskiego. Niemcy – Rosja – Polska. Warszawa: Wydawnictwo Polskie.

Fałszywa prawica. (1994). Głos Narodu, 10, 1-2.

Giertych, M. (1989). Co nas wyróżnia? Słowo Narodowe, 1, 3-7.

Giertych, M. (1995). Mój program. Opoka w Kraju, 21, 2-7.

Giertych, M. (1997). Rodzaje masonerii. Opoka w Kraju, 21, 4-5.

Giertych, R. (1994). Kontrrewolucja Młodych. Warszawa: Inicjatywa Wydawnicza „ad astra”.

Giertych, R. (2000). Lot orła. Szczecinek: Fundacja „Nasza Przyszłość”.

Grott, B. (1980). Rola katolicyzmu w ideologii obozu narodowego w świetle pism jego ideologów i krytyki katolickiej. (Zarys problematyki badawczej). Dzieje Najnowsze, 1, 63-94.

Grott, B. (1984). Nacjonalizm i religia. Proces zespalania nacjonalizmu z katolicyzmem w jedną całość ideową w myśli Narodowej Demokracji 1926-1939. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Grott, B. (1994). Ruch narodowy w Polsce postkomunistycznej. Arca, 53/54, 13-34.

Grott, B. (2006). Nacjonalizm chrześcijański. Narodowo-katolicka formacja ideowa w II Rzeczypospolitej na tle porównawczym. Krzeszowice: Ostoja.

Grott, B. (2015). Dylematy polskiego nacjonalizmu. Powrót do tradycji czy przebudowa narodowego ducha. Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky.

Horodecki, A.J. (2005). Projekt konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej środowisk patriotycznych skupionych wokół „Nowego Przeglądu Wszechpolskiego”. Sopot – Lublin – Zielona Góra: Wydawnictwo OWEL.

Jeznach, B. (1993a). Kim jesteśmy, czego chcemy, ku czemu zmierzamy?

Referat polityczny wygłoszony przez Bogusława Jeznacha, przewodniczącego Rady Politycznej SN „Ojczyzna” na rozpoczęcie I Zjazdu Stronnictwa, 20 marca 1993 roku. Ojczyzna, 7, 3-5.

Jeznach, B. (1993b). Nurt programowy „Ojczyzny”. Ojczyzna, 3, 5-7.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt Stronnictwa Narodowo‑Demokratycznego. (1993). Myśl Polska, 10, 4-7.

Kowalski, B. (2002). Wobec historycznego wyzwania. Stronnictwo Narodowe po wyborach. Nowa Myśl Polska, 10, 14.

Koziełło, T. (2017). Myśl polityczna Ligi Polskich Rodzin (2001-2009). Narodowa wizja państwa, społeczeństwa i polityki. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Krajewski, M. (1989). Moja recepta na przyszłą Polskę. Narodowe wychowanie. Głos Narodu, 2, 5-6.

Lipiński, Z. (2017). Jakie państwo, jaka konstytucja? Myśl Polska, 23-24, 11-12.

Łętocha, R. (2016). Ekonomia współdziałania. Katolicka nauka społeczna wobec wyzwań globalnego kapitalizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Maj, C. i Maj, E. (2007). Narodowe ugrupowania polityczne w Polsce 1989-2001. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Maj, E. (2008). Myśl narodowa i nacjonalistyczna. W: E. Maj i A. Wójcik (red.), Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 113-148.

Maj, E. (2011). Miesięcznik „Nowy Przegląd Wszechpolski”. W: E. Maj i A. Dawidowicz (red.), Prasa Narodowej Demokracji. Od roku 1939 do początku XXI wieku, t. 2. Lublin, Wydawnictwo UMCS, 175-194.

Maj, E. (2013). Język niepoprawności politycznej w neoendeckiej publicystyce prasowej. W: I. Hofman i D. Kępa-Figura (red.), Współczesne media – język mediów. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, 297-308.

Markowski, D.M. (1989). Stronnictwo Narodowe – powstanie i perspektywy. Głos Narodu, 2, 1-2.

Motas, M. (2016), „Myśl Polska” – najstarszy tygodnik narodowy. W: Bibliografia tygodnika „Myśl Polska” 1941-1992. Warszawa: Wydawnictwo Myśl Polska, 5-27.

Obrona życia nienarodzonych. (1991). Głos Narodu, 2-3, 9.

Oświadczenie. (1989). Głos Narodu, 1, 2.

Oświadczenie Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. (1997). Warszawa: Zarząd Główny SND.

Partia prawdziwej prawicy. Po prawej stronie Boga. (1996). Szczerbiec, 1-2, 9-10.

Program Przymierza Ludowo-Narodowego. (1998). Lublin – Kraków: Wydawnictwo Przymierza Ludowo-Narodowego.

Program wyborczy Ligi Polskich Rodzin. (2011). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 2007. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN, 65-72.

Przezwyciężyć podziały. Rozmowa z prezesem Stronnictwa Narodowego Bogusławem Kowalskim. (2001). Myśl Polska, 26, 7.

Radomski, G. (2010). Rewitalizacja idei Narodowej Demokracji w koncepcjach współczesnego ruchu narodowego. W: E. Maj, M. Mikołajczyk i M. Śliwa (red.), Idee w procesie kształtowania współczesnej rzeczywistości polskiej. Nacjonalizm. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 143-158.

Radomski G., (2016a). Bezpieczeństwo kulturowe w polskim dyskursie publicznym po 1989 roku. W: E. Maj, W. Sokół i A. Szwed-Walczak (red.), Bezpieczeństwo Europy.

Bezpieczeństwo Polski, t. 3. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 311-325.

Radomski, G. (2016b). Wizje państwa w koncepcjach współczesnego ruchu narodowego w Polsce. W: G. Radomski, M. Strzelecki i P. Tomaszewski (red.), W kręgu iluzji i realiów. Oblicza polskiej myśli politycznej w XX i XXI wieku. Studia i szkice. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 279-297.

Rybicki, B. (1994). Prawica czy polski obóz narodowy: ABC polskiej ideologii narodowej. Ojczyzna, 6-7, 9.

Smolik, B. (2011). Suwerenność państwa i narodu w publicystyce politycznej „Myśli Polskiej” w obliczu członkostwa Polski w NATO i Unii Europejskiej. W: E. Maj i A. Dawidowicz (red.), Prasa Narodowej Demokracji. Od roku 1939 do początku XXI wieku, t. 2. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 127-148.

Smolik, B. (2017). Naród we współczesnej polskiej myśli nacjonalistycznej. Problematyka narodu w ujęciu głównych nurtów polskiego nacjonalizmu w latach 1989-2004. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Suwerenny naród w XXI wieku. Program Ruchu Narodowego. Kongres Programowy Ruchu Narodowego. (2016). Warszawa: Ruch Narodowy.

Szwed, A. (2014). Wartości narodowe w periodyku „Opoka w Kraju”. W: E. Maj (red.), Komunikowanie polityczne: podmioty, wartości, kanały przekazu. Studia, szkice, komunikaty naukowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 75-91.

Szymański, P.T. (1993). Władza narodu i dla narodu. Konstytucja według narodowych demokratów. Myśl Polska, 11, 6-7.

Szymański, P.T. (1995). Państwo Narodu Polskiego. Materiały z konwencji programowej SND. Myśl Polska, 13, 4-5.

Tokarz, G. (2002). Ruch narodowy w Polsce w latach 1989-1997. Wrocław: Wydawnictwo UWr.

Tomasiewicz, J. (2003). Ugrupowania neoendeckie w III Rzeczypospolitej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Trochimiak, J. (1994). Strategiczny sojusznik, prawdziwy przyjaciel i jedyna nadzieja Narodu Polskiego. Wielka Polska, 4-5, 1-2.

Wapiński, R. (1980). Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Wasilewski, D. (1990). Młodzież Wszechpolska. Bastion, 2, 3-4.

Wierzejski, W. (2001). Naród, młodzież, idea. Zbiór publicystyki narodowej z lat 1997-2000. Krzeszowice: Ostoja.

Wilecki, T. (2004a). List do Rodaków. W: I. Słodkowska (red.), Wybory prezydenckie 2000. Programy kandydatów. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 155.

Wilecki, T. (2004b). Moje zobowiązania – po pierwsze Polska. W: I. Słodkowska (red.), Wybory prezydenckie 2000. Programy kandydatów. Warszawa: ISP PAN, 150-152.

Wojciechowski, K. (2005). O neoendecji we współczesnej Polsce. Myśl Polska, 10, 16-17.

Zamoyski, J. (1997). Mamy wiele do zrobienia. Myśl Polska, 32, 6.