Alternatywne projekty konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: przypadek środowisk neoendeckich

Ewa Maj

Published : 2019-01-17

Vol. 9 No. 28 (2018)

Alternative Projects of the New Constitution of the Republic of Poland: National Democrats case

Ewa Maj

Section: Thematic Articles

Abstract

RESEARCH PURPOSE

The aim of this study was an analysis of drafts of the new Constitution of the Republic of Poland prepared by the new generation of National Democrats [Polish: “Neoendecja” from the name of the political party Narodowa Demokracja - National Democracy - commonly referred to as “Endecja” from its abbreviation “ND”].

RESEARCH PROBLEM AND METHODOLOGY

The research problem centres on the attitude towards the new basic law, which envisions the establishing and functioning of a nation state understood as a Polish Nation State. Texts penned by the representatives of the new generation of National Democrats, who formed political parties, have been used as source data for the purposes of the study. The source data, subsequently, has undergone qualitative analysis (including the procedure of thematic coding and categorising), as well as narrative inquiry.

REASONING PROCESS

The article consists of two parts. The first provides information on the issue of the axiological order, which the aforementioned drafts of the Constitution guaranteed to introduce. Herein, the present-day adherents of National Democracy introduced a clear-cut hierarchy of what they believe are the fundamental values of the Polish Nation, and stressed the role of Catholicism for the integrity and identity of Poland. The second includes reflections on the constitutional order of a nation state. This concerns findings on the attitudes and activity of the main public administration bodies, the relations among them and their relations with the general public.

RESEARCH ANALYSIS RESULTS

The studied drafts of the Constitution have shown many similarities, especially in matters related to the protection of human life, dignified employment, and social security of a family understood as foundation of the nation. Discrepancies regarding the vision for the preferred political system have been noted, as some drafts favoured the semi-presidential system, while others, the parliamentary cabinet form of government.

CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONS

The new generation of National Democrats submitted innovative plans for reconstructing the foundations of a nation state. Such plans have the intent of popularising the national ideology, uniting the political parties formed by national circles, and stabilising the different factions present on the political scene: national liberals, national traditionalists, national peasantry representatives, all of whom have the common goal of building a Great Poland.

Keywords

Constitution ; New generation of National Democrats ; Polish Nation State ; Great Poland

Details

References

Indicators

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Zasady cytowania

Altmetric indicators

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC BY-ND licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
Authors are asked to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.

Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following reserach society portals:

References

Barański, M. (1991). Przerywanie ciąży. Głos Narodu, 4-5, 8-9.

Barański, M. (1992). Antynarodowa polityka władz. Głos Narodu, 4-5, 2-3.

Chrzanowski, W. (1994). Wizja parlamentu w nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Deklaracja Programowa Narodowo-Chrześcijańsko-Demokratycznego Bloku dla Polski. (2004). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 1997. Partie i ich programy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 50-51.

Deklaracja Wyborcza 2007 Ligi Prawicy Rzeczypospolitej. (2011). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 2007. Partie i ich programy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 67-68.

Diabeł się w ornat ubrał. (1993). Ojczyzna, 14-15, 1.

Dmowski, R. (1927). Kościół, naród i państwo. Warszawa: Nakładem Obozu Wielkiej Polski.

Elementarz wyborczy. (2004). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 1997. Partie i ich programy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 52-59.

Engelgard, J. (1996). Testament Dmowskiego. Niemcy – Rosja – Polska. Warszawa: Wydawnictwo Polskie.

Fałszywa prawica. (1994). Głos Narodu, 10, 1-2.

Giertych, M. (1989). Co nas wyróżnia? Słowo Narodowe, 1, 3-7.

Giertych, M. (1995). Mój program. Opoka w Kraju, 21, 2-7.

Giertych, M. (1997). Rodzaje masonerii. Opoka w Kraju, 21, 4-5.

Giertych, R. (1994). Kontrrewolucja Młodych. Warszawa: Inicjatywa Wydawnicza „ad astra”.

Giertych, R. (2000). Lot orła. Szczecinek: Fundacja „Nasza Przyszłość”.

Grott, B. (1980). Rola katolicyzmu w ideologii obozu narodowego w świetle pism jego ideologów i krytyki katolickiej. (Zarys problematyki badawczej). Dzieje Najnowsze, 1, 63-94.

Grott, B. (1984). Nacjonalizm i religia. Proces zespalania nacjonalizmu z katolicyzmem w jedną całość ideową w myśli Narodowej Demokracji 1926-1939. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Grott, B. (1994). Ruch narodowy w Polsce postkomunistycznej. Arca, 53/54, 13-34.

Grott, B. (2006). Nacjonalizm chrześcijański. Narodowo-katolicka formacja ideowa w II Rzeczypospolitej na tle porównawczym. Krzeszowice: Ostoja.

Grott, B. (2015). Dylematy polskiego nacjonalizmu. Powrót do tradycji czy przebudowa narodowego ducha. Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky.

Horodecki, A.J. (2005). Projekt konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej środowisk patriotycznych skupionych wokół „Nowego Przeglądu Wszechpolskiego”. Sopot – Lublin – Zielona Góra: Wydawnictwo OWEL.

Jeznach, B. (1993a). Kim jesteśmy, czego chcemy, ku czemu zmierzamy?

Referat polityczny wygłoszony przez Bogusława Jeznacha, przewodniczącego Rady Politycznej SN „Ojczyzna” na rozpoczęcie I Zjazdu Stronnictwa, 20 marca 1993 roku. Ojczyzna, 7, 3-5.

Jeznach, B. (1993b). Nurt programowy „Ojczyzny”. Ojczyzna, 3, 5-7.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt Stronnictwa Narodowo‑Demokratycznego. (1993). Myśl Polska, 10, 4-7.

Kowalski, B. (2002). Wobec historycznego wyzwania. Stronnictwo Narodowe po wyborach. Nowa Myśl Polska, 10, 14.

Koziełło, T. (2017). Myśl polityczna Ligi Polskich Rodzin (2001-2009). Narodowa wizja państwa, społeczeństwa i polityki. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Krajewski, M. (1989). Moja recepta na przyszłą Polskę. Narodowe wychowanie. Głos Narodu, 2, 5-6.

Lipiński, Z. (2017). Jakie państwo, jaka konstytucja? Myśl Polska, 23-24, 11-12.

Łętocha, R. (2016). Ekonomia współdziałania. Katolicka nauka społeczna wobec wyzwań globalnego kapitalizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Maj, C. i Maj, E. (2007). Narodowe ugrupowania polityczne w Polsce 1989-2001. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Maj, E. (2008). Myśl narodowa i nacjonalistyczna. W: E. Maj i A. Wójcik (red.), Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 113-148.

Maj, E. (2011). Miesięcznik „Nowy Przegląd Wszechpolski”. W: E. Maj i A. Dawidowicz (red.), Prasa Narodowej Demokracji. Od roku 1939 do początku XXI wieku, t. 2. Lublin, Wydawnictwo UMCS, 175-194.

Maj, E. (2013). Język niepoprawności politycznej w neoendeckiej publicystyce prasowej. W: I. Hofman i D. Kępa-Figura (red.), Współczesne media – język mediów. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, 297-308.

Markowski, D.M. (1989). Stronnictwo Narodowe – powstanie i perspektywy. Głos Narodu, 2, 1-2.

Motas, M. (2016), „Myśl Polska” – najstarszy tygodnik narodowy. W: Bibliografia tygodnika „Myśl Polska” 1941-1992. Warszawa: Wydawnictwo Myśl Polska, 5-27.

Obrona życia nienarodzonych. (1991). Głos Narodu, 2-3, 9.

Oświadczenie. (1989). Głos Narodu, 1, 2.

Oświadczenie Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. (1997). Warszawa: Zarząd Główny SND.

Partia prawdziwej prawicy. Po prawej stronie Boga. (1996). Szczerbiec, 1-2, 9-10.

Program Przymierza Ludowo-Narodowego. (1998). Lublin – Kraków: Wydawnictwo Przymierza Ludowo-Narodowego.

Program wyborczy Ligi Polskich Rodzin. (2011). W: I. Słodkowska i M. Dołbakowska (red.), Wybory 2007. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN, 65-72.

Przezwyciężyć podziały. Rozmowa z prezesem Stronnictwa Narodowego Bogusławem Kowalskim. (2001). Myśl Polska, 26, 7.

Radomski, G. (2010). Rewitalizacja idei Narodowej Demokracji w koncepcjach współczesnego ruchu narodowego. W: E. Maj, M. Mikołajczyk i M. Śliwa (red.), Idee w procesie kształtowania współczesnej rzeczywistości polskiej. Nacjonalizm. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 143-158.

Radomski G., (2016a). Bezpieczeństwo kulturowe w polskim dyskursie publicznym po 1989 roku. W: E. Maj, W. Sokół i A. Szwed-Walczak (red.), Bezpieczeństwo Europy.

Bezpieczeństwo Polski, t. 3. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 311-325.

Radomski, G. (2016b). Wizje państwa w koncepcjach współczesnego ruchu narodowego w Polsce. W: G. Radomski, M. Strzelecki i P. Tomaszewski (red.), W kręgu iluzji i realiów. Oblicza polskiej myśli politycznej w XX i XXI wieku. Studia i szkice. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 279-297.

Rybicki, B. (1994). Prawica czy polski obóz narodowy: ABC polskiej ideologii narodowej. Ojczyzna, 6-7, 9.

Smolik, B. (2011). Suwerenność państwa i narodu w publicystyce politycznej „Myśli Polskiej” w obliczu członkostwa Polski w NATO i Unii Europejskiej. W: E. Maj i A. Dawidowicz (red.), Prasa Narodowej Demokracji. Od roku 1939 do początku XXI wieku, t. 2. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 127-148.

Smolik, B. (2017). Naród we współczesnej polskiej myśli nacjonalistycznej. Problematyka narodu w ujęciu głównych nurtów polskiego nacjonalizmu w latach 1989-2004. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Suwerenny naród w XXI wieku. Program Ruchu Narodowego. Kongres Programowy Ruchu Narodowego. (2016). Warszawa: Ruch Narodowy.

Szwed, A. (2014). Wartości narodowe w periodyku „Opoka w Kraju”. W: E. Maj (red.), Komunikowanie polityczne: podmioty, wartości, kanały przekazu. Studia, szkice, komunikaty naukowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 75-91.

Szymański, P.T. (1993). Władza narodu i dla narodu. Konstytucja według narodowych demokratów. Myśl Polska, 11, 6-7.

Szymański, P.T. (1995). Państwo Narodu Polskiego. Materiały z konwencji programowej SND. Myśl Polska, 13, 4-5.

Tokarz, G. (2002). Ruch narodowy w Polsce w latach 1989-1997. Wrocław: Wydawnictwo UWr.

Tomasiewicz, J. (2003). Ugrupowania neoendeckie w III Rzeczypospolitej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Trochimiak, J. (1994). Strategiczny sojusznik, prawdziwy przyjaciel i jedyna nadzieja Narodu Polskiego. Wielka Polska, 4-5, 1-2.

Wapiński, R. (1980). Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Wasilewski, D. (1990). Młodzież Wszechpolska. Bastion, 2, 3-4.

Wierzejski, W. (2001). Naród, młodzież, idea. Zbiór publicystyki narodowej z lat 1997-2000. Krzeszowice: Ostoja.

Wilecki, T. (2004a). List do Rodaków. W: I. Słodkowska (red.), Wybory prezydenckie 2000. Programy kandydatów. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 155.

Wilecki, T. (2004b). Moje zobowiązania – po pierwsze Polska. W: I. Słodkowska (red.), Wybory prezydenckie 2000. Programy kandydatów. Warszawa: ISP PAN, 150-152.

Wojciechowski, K. (2005). O neoendecji we współczesnej Polsce. Myśl Polska, 10, 16-17.

Zamoyski, J. (1997). Mamy wiele do zrobienia. Myśl Polska, 32, 6.