Abstract

Relacje między państwem a Kościołem we Włoszech zawsze miały specyficzny charakter. Z jednej strony Kościół pozostawał bowiem w opozycji do państwa włoskiego, ze względu na przeciwstawienie teoretycznych pojęć liberalnych  postulatom katolickim, z drugiej strony ten specyficzny charakter stosunków państwo-Kościół był wynikiem dwóch czynników : risorgimento oraz „kwestii rzymskiej”. Inaczej kształtowały się stosunki między państwem a Kościołem przed wybuchem I wojny światowej, inaczej w okresie międzywojennym – co miało znaczący wpływ na udział katolików z życiu politycznym Włoch. Odmienne również były te relacje w okresie dyktatury faszystowskiej i  w czasie II wojny światowej. Niemnie jednak, pomimo różnorakich trudności, katolicy wyraźnie zaznaczyli swą obecność na włoskiej scenie politycznej, dając tym samym dowód żywego zainteresowania własnym krajem.

The relations between the state and the Church in Italy have always been quite peculiar. On the one hand, the Church was in opposition to the Italian state, due to the incongruence of its liberal ideas with the postulates of Catholicism, but on the other hand, this peculiarity was determined by two more practical factors: the Risorgimento and the “Roman Question”. These relations before the outbreak of World War I were different from what they became in the interwar period – and that had a significant impact on the Catholics’ participation in Italy’s political life. The relations continued to change during the Fascist dictatorship and in the course of World War II. Nevertheless, despite a variety of difficulties, Catholics had a pronounced presence on the Italian political arena, thus proving their vivid interest in their own country’s affairs.