Integracja polityki i prawa na rzecz dobra wspólnego

Piotr Zamelski

doi:10.35765/hp.2682

Data publikacji : 2025-09-30

Tom 16 Nr 56 (2025)

Integracja polityki i prawa na rzecz dobra wspólnego

Piotr Zamelski

https://orcid.org/0000-0002-1460-4433

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2682

Dział: ARTYKUŁY VARIA / ARTICLES VARIA

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Zdefiniowanie warunków integracji polityki i prawa na rzecz dobra wspólnego.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy obejmuje ustalenie, jakie uwarunkowania życia społecznego sprzyjają integracji polityki i prawa na rzecz dobra wspólnego. W badaniach zastosowano dwie metody badawcze: metodę analizy i krytyki piśmiennictwa i źródeł z zakresu prawa, historii i filozofii oraz metodę analizy i konstrukcji logicznej z zastosowaniem wnioskowania dedukcyjnego.

PROCES WYWODU: Polityka i prawo są kategoriami współzależnymi. Polityka jest praktycznym źródłem prawa pozytywnego, z kolei prawo organizuje życie społeczne i polityczne. Filozofia klasyczna definiuje obie kategorie jako obszary szczególnej troski o dobro wspólne, które istnieje w ramach obiektywnego, naturalnego porządku życia społecznego opartego na wzajemnej zależności i odpowiedzialności osób i wspólnot ludzkich. Jednakże deficyt świadomości aksjologicznej w społeczeństwie sprzyja tworzeniu prawa motywowanego partykularnymi interesami polityków lub lobbystów.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza problemu badawczego prowadzi do uznania potrzeby integracji polityki i prawa na rzecz dobra wspólnego jako warunku rozwoju i przetrwania wspólnoty politycznej. Szczególne znaczenie w tym procesie przypada świadomości aksjologicznej społeczeństwa, która stanowi ostateczny czynnik korygujący w stosunku do sektorów polityki i prawa, niezbędny dla zachowania i rozwijania wartości dobra wspólnego.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Urzeczywistnianie dobra wspólnego w ściśle powiązanych sferach polityki i prawa wymaga budowania świadomości aksjologicznej poprzez edukację i formację społeczeństwa, przy czym działania w tym zakresie niekoniecznie muszą pochodzić od instytucji władzy publicznej. Rezultatem rosnącej świadomości dobra wspólnego powinna być formalna i społeczna kontrola konstytucyjności aktów prawnych oparta na kryterium oddziaływania na dobro wspólne.

Słowa kluczowe

dobro wspólne ; filozofia polityki ; prawo naturalne ; prawo pozytywne ; świadomość aksjologiczna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Bartyzel, J. (2002). Demokracja. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.

Bieniak, M. (2023). Stanowienie prawa, czyli o biegunce ustawodawcy. Palestra, 8, 5–7.

Complak, K. (2000). Głos w dyskusji. W E. Zwierzchowski (Red.), Podstawowe pojęcia pierwszego rozdziału Konstytucji RP. Materiały Ogólnopolskiej Sesji Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego: (Wisła, 3-5 czerwca 1999 roku) (s. 40). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hart, D.B. (2009). Atheist Delusions. The Christian Revolution and Its Fashionable Enemies. New Haven: Yale University Press.

Koneczny, F. (1935). O wielości cywilizacyj. Kraków: Skład Główny Gebethner i Wolff.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 z późn. zm.

Krucina, J. (1972). Dobro wspólne. Teoria i jej zastosowanie. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.

Oniszczuk, J. (2008). Filozofia i teoria prawa. Warszawa: C.H. Beck.

Petrażycki, L. (1959). Wstęp do nauki prawa i moralności. Warszawa: PWN.

Piechowiak, M. (2012). Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego. Warszawa: Trybunał Konstytucyjny.

Ramaswamy, V. (2023). Woke, Inc. Inside Corporate America’s Social Justice Scam. New York: Center Street.

Rogowski, W. (2018). Zasób i inflacja przepisów prawa w Polsce (z uwagami porównawczymi). Głos Prawa, 1(1-2), 13–33.

Stadniczeńko, S.L., & Zamelski, P. (2016). Pedagogika prawa. Vade mecum! Pójdź ze mną! Warszawa: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania.

Tomasz z Akwinu (1985). Suma Teologiczna. T. 13: Prawo (I–II, q. 90–105). P. Bełch (Tłum.). Londyn: Veritas.

Zajadło, J. (2022). Aksjologia prawa – od ogólnej filozofii do konkretnej filozofii prawa. W A. Powałowski (Red.), Aksjologia publicznego prawa gospodarczego (s. 1–20). Warszawa: C.H. Beck.

Zamelski, P. (2014). Równowaga praw i obowiązków implikacją zasady dobra wspólnego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Zubik, M. (2008). Konstytucyjne refleksje nad dobrem wspólnym na tle przemian w Rzeczypospolitej Polskiej ostatniej dekady XX w. W W.J. Wołpiuk (Red.). Dobro wspólne. Problemy konstytucyjnoprawne i aksjologiczne (s. 51–69). Warszawa: Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie.

Total abstract views : 68

PDF Downloads : 46