Zasada pomocniczość jako podstawa koprodukcji zadań oświatowych

Anna Kołomycew

Published : 2017-06-19

Vol. 9 No. 28 (2018)

Zasada pomocniczość jako podstawa koprodukcji zadań oświatowych

Anna Kołomycew

Section: Vol. 9, No. 28 (2018), Namysł politologiczny nad Konstytucją RP z 1997 roku

Abstract

CEL NAUKOWY:Celem artykułu jest opis mechanizmu przekazywania tzw. małych szkół połączony z oceną skali zjawiska, a także weryfikacja warunków udziału podmiotów społecznych w świadczeniu usług publicznych (koprodukcji).

PROBLEM I METODY BADAWCZE:Problemem badawczy jest koprodukcja usług publicznych (oświatowych) zakładająca udział podmiotów niepublicznych w systemie świadczenia zadań, dotąd przypisanych podmiotom publicznym. Autorka analizuje proces przekazywania tzw. małych szkół podmiotom niepublicznym jako przykład koprodukcji w oświacie. Artykuł prezentuje wyniki badań ilościowych i jakościowych (wywiady). Powstał także na postawie analizy aktów normatywnych, źródeł zastanych i raportów oraz obszernej analizy literatury przedmiotu.

PROCES WYWODU:W toku analizy, autorka omawia specyfikę zasady pomocniczości, jako kluczowej zasady decentralizacji systemu państwa, która wprowadza także formalne postawy udziału obywateli w realizacji zadań publicznych. Następnie prezentuje genezę i sposób rozumienia zjawiska koprodukcji usług publicznych. Kolejno przedstawione zostały formalno-prawne podstawy przekazania tzw. małych szkół podmiotom niepublicznym.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ:

Wnioski wskazują, że udział podmiotów niepublicznych w procesie świadczenia usług oświatowych – pomimo formalnych podstaw – ma charakter marginalny. Koprodukcja usług edukacyjnych (tj. prowadzenie małej szkoły) z udziałem podmiotów społecznych jest silnie uzależniona od warunków lokalnych, nastawienia władz gmin, aktywności społeczeństwa, a także struktury sieci szkół, która jest silnie zróżnicowana w skali Polski.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE:Udział podmiotów społecznych w świadczeniu usług publicznych, którego formalne postawy stanowi zasada pomocniczości może być forma racjonalizacji polityki oświatowej gmin. Skuteczność koprodukcji wymaga jednak właściwego przygotowania zarówno władz, jak i społeczności lokalnej, aktywnej postawy obu stron oraz współpracy w procesie realizacji usług.

Details

References

Indicators

Authors

Download files

Zasady cytowania

Altmetric indicators

Licence

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC BY-ND licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
Authors are asked to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.

Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following reserach society portals:

References

Bąkowski, T. (2007). Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości, Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business, 60-65; 23-24; 176-182.

Ciepielewska-Kowalik A., 2016, Koprodukcja w polityce opieki i edukacji przedszkolnej, PAN, Warszawa.

Delong, M. (2001). Korporacjonizm i subsydiarność w nauczaniu Jana Pawła II, [w:] Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny, red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 26-27.

Dolnicki, B. (2005). Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer, 25.

Fundowicz, S. (2005). Decentralizacja administracji publicznej w Polsce, Lublin: Wydawnictwo KUL, 21-22.

Ganowicz, E. (2016). Zasada subsydiarności w organizacji i funkcjonowaniu samorządu terytorialnego w III Rzeczypospolitej Polskiej, „Wrocławskie Studia Politologiczne” nr 20, 145-146.

Goodman, J.B., Lovemen, G.W. (1991). Does privatization serve the public interest?, “Harvard Business Review”, Nov-Dec;69(6), https://hbr.org/1991/11/does-privatization-serve-the-public-interest (15.06.2017).

Herczyński, J., Sobotka, A. (2014). Diagnoza zmian w sieci szkół podstawowych i gimnazjów 2007– 2012, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, s. 18.

Horne M., Shirley T. (2009). Coproduction in public services: a new partnership with citizens, Making government work better. Discussion paper, http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http:/www.cabinetoffice.gov.uk/media/207033/public_services_co-production.pdf.

Interpelacja nr 5483 do ministra edukacji narodowej i sportu w sprawie zasad prowadzenia szkół publicznych przez podmioty niepubliczne, Poznań, dnia 5 listopada 2003, http://orka2.sejm.gov.pl/IZ4.nsf/main/6694B778.

Jakobsen, M., Andersen, S.C. (2016). Coproduction and Equity in Public Service Delivery, “Public Administration Review” Volume 73, Issue 5, 705.

Kaczyńska, A. (2017). Oświata i wychowanie jako zadanie publiczne gmin. Czynniki wpływające na efektywność wydatków budżetowych, Warszawa: CeDeWu.

Kołomycew, A. (2016). Przedsiębiorstwa społeczne w procesie koprodukcji usług publicznych. Analiza uwarunkowań prawno-instytucjonalnych, [w:] Od kwestii robotniczej do nowoczesnej kwestii socjalnej. Studia z polskiej polityki społecznej XX i XXI wieku. T. 4, red. P. Grata, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 176-178.

Kwieciński, Z. (2011). Cztery i pół. Preliminaria – Liminaria – Varia, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW, s. 143.

Majka J., 1988, Katolicka nauka społeczna, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa, 249.

Marzec-Holka, K. (2015). Peryferie edukacyjne szkół wiejskich w warunkach niżu demograficznego, „Pedagogika Społeczna”, nr 3(57), 154.

Millon-Delsol Ch. (2005), Zasada pomocniczości, Kraków: Znak, 57.

Molendowska, M. (2011). Ewolucja chrześcijańsko-demokratycznej wersji zasady pomocniczości, [w:] Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny, red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2011, 11;16.

Nabatchi, T., Sancino, A., Sicilia, M. (2017). Varieties of Participation in Public Services: The Who, When, and What of Coproduction, early view article, DOI:10.1111/puar.12765 (zostanie opublikowany w 2017 roku w “Public Administration Review”).

NIK (2015). Wykonanie wybranych zadań oświatowych przez jednostki samorządu terytorialnego. Informacja o wynikach kontroli, KNO-4101-007-00/2014 Nr ewid. 49/2015/P/14/027/KNO, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego Najwyższej Izby Kontroli, Warszawa.

Ostom, E. (1978), Citizen Participation and Policing: What Do We Know?, “Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly” Vol 7, Issue 1-2, 102 – 108.

Ostrom, E. (1996). Crossing the great divide: Coproduction, synergy and development, „World Development” 24 (6), 1073-1075.

Parks, R.B., Baker, R.P., Kiser, L., Oakerson, R.J., Ostrom, E., Ostrom, V., Percy, S.L., Vandivort, M., Whitaker, G.P., Wilson, R. (1981). Consumers as Co-producers of Public Services: Some Economic and Institutional Considerations, “Policy Studies Journal” nr 9, 1-11.

Popławska, E. (2000). Zasada subsydiarności w traktach z Maastricht i Amsterdamu, Warszawa: Scholar, 117.

Prestoff, V. (2012). Innovations in Public Services: Co-Production and New Public Governance in Europe, [w:] Towards Peer Production in Public Services: Case from Finland, red. A. Botero, A. Gryf Paterson, J. Saad-Sulonen, Aalto University publication series Crossover 15/2012, Helsinki 2012,16.

Sedova, T. (2005). Towards the Idea of Civil Society: Two Understanding of the Principle of Subsidiarity, [w:] Civil Society as Democratic Practices, red. A.F. Perez, S.P. Gueye, F. Yang, The Council in Research in Values and Philosophy, Washington, 114-115.

Simmonds, G. (200). Consumer representation in Europe - policy and practice for utilities and network industries. Universal and public service obligations in Europe, Research Report 15, Bath: University of Bath, School of Management.

Sirianni, C. (2009). Investing in Democracy. Engaging Citizens in Collaborative Governance, Washington: Bookings Institutions Press, 39.

Sowa, B. (2011). Konstytucyjna zasada pomocniczości w ustroju samorządu terytorialnego, [w:] Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny, red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 175-176; 179; 187.

Sześciło, D. (2015). Samoobsługowe państwo dobrobytu. Czy obywatelska koprodukcja uratuje usługi publiczne?, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 76; 77;83-85;81.

Zięba-Załucka, H. (2011). Konstytucjonalizacja zasady subsydiarności w Polskiej Konstytucji a społeczeństwo obywatelskie, [w:] Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny i lokalny, red. A. Pawłowska, S. Grabowska, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, 67.

Anna Kołomycew

Affiliation

Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Nauk o Polityce Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

dr Anna Kołomycew - doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce; absolwentka studiów magisterskich na kierunku politologia oraz licencjackich na kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Obecnie zatrudniona na stanowisku adiunkta w Zakładzie Administracji Publicznej i Polityki Społecznej Instytutu Nauk o Polityce Uniwersytetu Rzeszowskiego. Autorka, współautorka oraz współredaktorka licznych publikacji z zakresu administracji publicznej, samorządu terytorialnego, rządzenia publicznego oraz polityk publicznych (ze szczególnym uwzględnieniem polityki społecznej i ekonomii społecznej), w tym m.in. Zarządzanie w samorządzie terytorialnym (2012 współredakcja z dr Bogusławem Kotarbą), Praktyczny wymiar demokracji lokalnej. Podmioty, instrumenty i wdrażanie polityk publicznych (2013 współredakcja z dr Bogusławem Kotarbą), Polityka młodzieżowa. Wymiar krajowy i europejski (2014, współautorstwo wraz z dr Anną Gąsior-Niemiec i dr Bogusławem Kotarbą). Współzałożycielka i sekretarz Sekcji Administracji i Polityk Publicznych Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych (od 2015 roku). Uczestniczka licznych projketów badawczych - krajowych (NCN) i międzynarodowych (Fundusz Wyszehradzki). Koordynator Programu Erasmus+ w Instytucie Nauk o Polityce Uniwersytetu Rzeszowskiego.