Abstract

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza  przez kilkadziesiąt lat w drugiej połowie XX wieku sprawowała w Polsce władzę dyktatorską. Miała ona wpływ na wszystkie dziedziny życia – na politykę, gospodarkę, kulturę, edukację, wymiar sprawiedliwości. Na poziomie lokalnym najważniejszą instancją partyjną był Komitet Powiatowy. W województwie krakowskim w latach sześćdziesiątych XX wieku funkcjonowało 17 organizacji powiatowych. W tym artykule zostały przedstawione trzy z nich : w Bochni, Brzesku i Chrzanowie.  Opisano powierzchnię każdego, ludność oraz charakter gospodarczy Dwa pierwsze z nich miały charakter rolniczy, a w ostatnim dominował przemysł. Autor przedstawił liczbę członków i kandydatów partii , a także ich skład społeczny. Ważnym czynnikiem był także poziom wykształcenia, a także wiek.  W powiatach bocheńskim i brzeskim partia miała stosunkowo słabe wpływy. Było tam silne przywiązanie do tradycji, patriotyzmu i wiary przodków. Natomiast ziemia chrzanowska jeszcze przed 1939 r. miała sympatie lewicowe. Dużą część ludności stanowili robotnicy zatrudnieni w licznych zakładach (kopalnie, huty, elektrownie). Pochodzili z tego trenu znani działacze PZPR. Można tutaj wymienić Franciszka Szlachcica członka Biura Politycznego i sekretarza Komitetu Centralnego PZPR oraz Stanisława Spyta przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej i członka Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie. Badania nad regionalnymi strukturami partii komunistycznej są ważnym postulatem badawczym.