Spatial patterns of electoral support in the 2023 general election in Poland

Igor Kavetskyy; Tatiana Kavetska

doi:10.35765/hp.2554

Data publikacji : 2024-09-30

Tom 15 Nr 52 (2024)

Spatial patterns of electoral support in the 2023 general election in Poland

Igor Kavetskyy

https://orcid.org/0000-0002-3516-5484

Tatiana Kavetska

https://orcid.org/0009-0004-5229-348X

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2554

Dział: ARTYKUŁY VARIA / ARTICLES VARIA

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Niniejsza praca skupia się na rozpoznaniu przestrzennych wzorów poparcia wyborczego dla głównych aktorów sceny politycznej oraz poszukiwaniu adekwatnych determinant tłumaczących rozkład tego poparcia w świetle wyników wyborów parlamentarnych 2023 r. w Polsce.

PROBLEM i METODY BADAWCZE: Czy istnieje związek podstawowych cech morfologicznych przestrzeni głosowania w Polsce z hierarchią struktury osadniczej i układem regionów związanych z dziedzictwem historyczno-politycznym kraju? Wśród metod wykorzystanych w pracy znalazła się analiza statystyk opisowych, szacowanie autokorelacji przestrzennej, analiza dyskryminacyjna, metody kartograficzne.

PROCES WYWODU: Postępowanie badawcze zakłada procedurę dwuetapową: 1) rozpoznanie ogólnego obrazu zróżnicowania przestrzennego poparcia wyborczego dla wybranych ugrupowań oraz określenie podstawowych wzorów klasteryzacji poparcia wyborczego; 2) oszacowanie powiązań pomiędzy obserwowanymi wzorami poparcia z domniemanymi ich determinantami, tj. hierarchią osadniczą kraju oraz podziałami historyczno-politycznymi.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zmienność przestrzenną wskaźników poparcia cechuje charakterystyczny rozkład terytorialny, którego wizerunek nawiązuje do układu jednostek systemu osadniczego oraz granic dawnych podziałów historycznych. Charakter tego powiązania wskazuje na zmieniający się układ przestrzeni głosowania związany z narastającą polaryzacją preferencji politycznych obywateli.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Aktualny wzór różnicowania miejsko-wiejskiego wiąże się z odmiennym charakterem preferencji społeczności wielkomiejskich (powyżej 20 tys. mieszkańców) oraz wiejskich i małomiasteczkowych (do 20 tys. mieszkańców). Nasila się heterogeniczność wschodnio-zachodnia przestrzeni głosowania Polski wskutek upodabniania się preferencji mieszkańców dawnej Polski Austriackiej i Polski Rosyjskiej z jednej strony oraz Polski Pruskiej i Ziem Odzyskanych, z drugiej.

Słowa kluczowe

Polska ; wybory parlamentarne ; poparcie wyborcze ; przestrzenne wzory

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Anselin, L., & Rey, S.J. (2014). Modern Spatial Econometrics in Practice: A Guide to GeoDa, GeoDaSpace and PySAL. Chicago: GeoDa Press LLC.

Bartkowski, J. (2003). Tradycja i polityka: wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Churski, P., Konecka-Szydłowska, B., Herodowicz, T., & Perdał, R. (2020). Does history matter? Development differences in Poland. In J. Bański (Ed.), Dilemmas of Regional and Local Development (pp. 185–205). Abingdon: Routledge. DOI: 10.4324/9780429433863.

Cutts, D., & Webber, D.J. (2010). Voting Patterns, Party Spending and Relative Location in England and Wales. Regional Studies, 44(6), 735–760. DOI: 10.1080/00343400903107744.

Grabowski, W. (2019). Determinants of voting results in Poland in the 2015 parliamentary elections. Analysis of spatial differences. Communist and Post-Communist Studies, 52(4), 331–342. DOI: 10.1016/j.postcomstud.2019.10.006.

Grekousis, G. (2020). Spatial Analysis Methods and Practice: Describe – Explore – Explain through GIS. Cambridge University Press. DOI: 10.1017/9781108614528.

Jańczak, J. (2015). Phantom borders and electoral behavior in Poland historical legacies, political culture and their influence on con-temporary politics. Erdkunde, 69(2), 125–137. DOI: 10.3112/erdkunde.2015.02.03

Jasiewicz, K. (2009). “The Past Is Never Dead”: Identity, Class, and Voting Behavior in Contemporary Poland. East European Politics and Societies: And Cultures, 23(4), 491–508. DOI: 10.1177/0888325409342114.

Kavetskyy, I. (2003). Election behaviour of Polish people according to settlement units. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 2, 47–53. DOI: 10.1515/2523.

Kavetskyy, I. (2010). Przestrzeń wyborcza Polski i Ukrainy: ujęcie po-równawcze. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Kavetskyy, I. (2023). Polish electoral space after 2001 against the background of rivalry between the two main actors of the politi-cal scene. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 60, 47–59. DOI: 10.12775/bgss-2023-0015.

Kossowski, T. (2018). Teoretyczne aspekty modelowania przestrzen-nego w badaniach regionalnych. Rozwój Regionalny i Polityka Re-gionalna, 12, 9–26.

Kowalski, M. (2000). Geografia wyborcza Polski. Przestrzenne zróżni-cowanie zachowań wyborczych Polaków w latach 1989–1998. War-szawa: IGiPZ PAN.

Kowalski, M. (2003). Polaryzacja zachowań wyborczych w Polsce jako rezultat cywilizacyjnego rozdarcia kraju. W M. Kowalski (Red.), Przestrzeń wyborcza Polski (s. 11–48). Warszawa: IGiPZ PAN

Kowalski, M. (2018). Wyborcza typologia gmin a uwarunkowania zachowań wyborczych. W M. Kowalski, & P. Śleszyński (Red.), Atlas wyborczy Polski (s. 349–356). Warszawa: IGiPZ PAN.

Lasoń, A., & Torój, A. (2019). Anti-liberal, anti-establishment or con-stituency-driven? Spatial econometric analysis of polish parlia-mentary election results in 2015. European Spatial Research and Policy, 26(2), 199–236. DOI: 10.18778/1231-1952.26.2.10.

Marcinkiewicz, K. (2018). The Economy or an Urban–Rural Divide? Explaining Spatial Patterns of Voting Behaviour in Poland. East European Politics and Societies: And Cultures, 32(4), 693–719. DOI: 10.1177/0888325417739955.

Markowski, R. (1997). Political Parties and Ideological Spaces in East Central Europe. Communist and Post-Communist Studies, 30(3), 221–254. DOI: 10.1016/S0967-067X(97)00006-8.

Maškarinec, P. (2017). A Spatial Analysis of Czech Parliamentary Elections, 2006–2013. Europe-Asia Studies, 69(3), 426–457. DOI: 10.1080/09668136.2017.1313962.

Matykowski, R. (2018). Koncepcje i metody w polskich badaniach przestrzenno-elektoralnych. Studia KPZK, 183, 149–171.

Radkiewicz, P. (2010). Analiza dyskryminacyjna. Podstawowe zało-żenia i zastosowania w badaniach społecznych. Psychologia Społeczna, 5(2–3(14)), 142–161.

Shin, M.E., & Agnew, J. (2007). The geographical dynamics of Italian electoral change, 1987–2001. Electoral Studies, 26(2), 287–302. DOI: 10.1016/j.electstud.2006.05.002.

Stanisz A., 2007. Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATI-STICA PL na przykładach z medycyny. Tom 3. Analizy wielowymia-rowe. Kraków: StatSoft.

Tapiador, F.J., & Mezo, J. (2009). Vote evolution in Spain, 1977–2007: A spatial analysis at the municipal scale. Political Geography, 28(5), 319–328. DOI: 10.1016/j.polgeo.2009.07.007.

Taylor, P.J., & Johnston, R.J. (1979). Geography of elections. Har-mondsworth: Penguin Books Ltd.

Turek, W. (2012). Ciągłość i zmiana zachowań wyborczych w Polsce w latach 1945–2010. Pamięć i Sprawiedliwość, 19(1), 269–285.

Wielgosz, Ł. (2019). Wojna polsko-polska. Zarządzanie oligopolem poli-tycznym przez Platformę Obywatelską oraz Prawo i Sprawiedliwość w latach 2001–2015. Katowice: WUŚ.

Zarycki, T. (1997). Nowa przestrzeń społeczno-polityczna Polski. War-szawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Zarycki, T. (2000). Politics in the Periphery: Political Cleavages in Poland Interpreted in their Historical and International Context. Europe-Asia Studies, 52(5), 851–873. DOI: 10.1080/713663091.

Zarycki, T. (2007). History and regional development. A controversy over the ‘right’ interpretation of the role of history in the devel-opment of the Polish regions. Geoforum, 38(3), 485–493. DOI: 10.1016/j.geoforum.2006.11.002.

Zarycki, T. (2015). The electoral geography of Poland: between stable spatial structures and their changing interpretations. Erdkunde, 69(2), 107–124. DOI: 10.3112/erdkunde.2015.02.02.

Żukowski, T. (1996), Sześć lat w teatrze demokracji. Ewolucja pol-skiej sceny politycznej od wiosny1989 do wiosny 1995 r. W M. Marody, & E. Gucwa-Leśny (Red.), Podstawy życia społecz-nego w Polsce (s. 146–162). Warszawa: ISS UW.

Total abstract views : 53

PDF Downloads : 44