Władza parlamentu do stanowienia i interpretowania prawa – kontrowersje wokół wykładni autentycznej ustaw

Małgorzata Ewa Stefaniuk

doi:10.35765/hp.2438

Published : 2023-09-29

Vol. 14 No. 48 (2023)

Parliament's Power to Make and Interpret the Law – the Controversy over Authentic Interpretation of Laws

Małgorzata Ewa Stefaniuk

http://orcid.org/0000-0002-5029-2254

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2438

Section: Vol. 14, No. 48 (2023): The power to make and interpret law

Abstract

RESEARCH OBJECTIVE: The article aims to present the controversy surrounding the right of the legislature to carry out authentic interpretation in a democratic state ruled by law and the validity of the constitutional principles of separation of powers and legalism.

THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The following questions are asked in this article: Are the arguments in support of the thesis that authentic interpretation is inadmissible on the ground that it is contrary to the principle of separation of powers and the principle of legality sufficiently convincing? Can the parliament interpret the law adopted by itself using other legal constructs? The article uses the method of analysis of the literature on the subject, court case-law and the legal-dogmatic analysis and comparative method.

THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The essence of authentic interpretation has been presented in order to move on to the authentic interpretation of laws. A critical analysis was made regarding the arguments proposed against the legitimacy of the functioning of authentic interpretation in a democratic state ruled by law. Legal constructions considered as forms of authentic interpretation of statutes are also presented.

RESEARCH RESULTS: The arguments being raised nowadays that authentic interpretation is in opposition to the principles of separation of powers and legality are not convincing. It seems that legal definitions, preambles and explanatory memoranda to draft laws may appear as forms of authentic interpretation, although some Authors are in the opinion that these legal constructions should not be considered as ones.

CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The issue of authentic interpretation generates many interesting issues in terms of relations between the theory of law and the dogmatics of law or the theory of law and jurisprudence. Whether the legal definitions, preambles and legislative materials are forms of authentic interpretation depends on the adopted research assumptions.

Keywords

authentic interpretation ; legislative power ; principle of separation of powers ; principle of legalism ; legal definitions

Details

References

Indicators

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Zasady cytowania

Altmetric indicators

Licence

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC BY-ND licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
Authors are asked to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.

Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following reserach society portals:

References

Biernat, T. (2014). Władze publiczne w demokratycznym państwie pra-wa. Prawo – Instytucje – Zasoby. Kraków: Krakowskie Towarzy-stwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM.

Bojarski, T. (Red.) (2011). System prawa karnego. Źródła prawa karnego. Tom 2. Warszawa: C.H. Beck.

Chauvin, T., Stawecki, T., & Winczorek, P. (2021). Wstęp do prawo-znawstwa (wyd. 14 poprawione i uzupełnione). Warszawa: Wy-dawnictwo C.H. Beck.

Chmielewski, J. (2015). Wykładnia autentyczna w praktyce orzecz-niczej sądów administracyjnych. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, 3, 45–63. https://sip.lex.pl/#/publication/151253646/chmielewski-jan-wykladnia-autentyczna-w-praktyce-orzeczniczej-sadow-administracyjnych?keyword=wyk%C5%82adnia%20autentyczna&cm=STOP.

Działocha, K. (2008). Państwo prawne w warunkach zmian zasad-niczych systemu prawa RP. W J. Kowalski, Państwo prawa. Demo-kratyczne państwo prawne. Antologia (s. 225–242). Warszawa: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa w Warszawie.

Dzierżon, G. (2007). Interpretacja autentyczna ustaw kościelnych. Seminare, 24, 191–204.

Ehrlich, S. (1979). Wstęp do nauki o państwie i prawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Endicott, T. (2020). Authenic Interpretation. Ratio Iuris, 33(1), 6–23. DOI: 10.1111/raju.12271.

Góralczyk jr, W. (2004). Podstawy prawa. Warszawa: Akademia Leo-na Koźmińskiego.

Jędrejek, G. (2020). Wykładnia przepisów prawa cywilnego mate-rialnego i procesowego. Warszawa: Wolters Kluwer. https://sip.lex.pl/#/monograph/369461896/43/jedrejek-grzegorz-wyklad-nia-przepisow-prawa-cywilnego-materialnego-i-procesowego?keyword=wyk%C5%82adnia%20 autentyczna&cm=STOP.

Kaleta, K., & Kotowski, A. (2016). Podstawy prawoznawstwa. War-szawa: Wydawnictwo Difin.

Kodeks Prawa Kanonicznego. https://www.ekai.pl/dokumenty/kodeks-prawa-kanonicznego/.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).

Korybski, A., & Leszczyński, L. (Red. nauk.) (2021). Wstęp do prawo-znawstwa. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Cu-rie-Skłodowskiej.

Korycki, S., Kuciński, J., Trzciński, Z., & Zaborowski, J. (2008). Zarys prawa. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.

Kotowski, A. (2018). Wykładnia orientacyjna. Teorie wykładni prawa i teoria orientacyjnego badania wykładni operatywnej. Warszawa: Wydawnictwo Difin.

Kowalski, J., Lamentowicz, W., & Winczorek, P. (1981). Teoria pań-stwa i prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Królikowski, M., & Zawłocki, R. (2020). Prawo karne. Warszawa: C.H. Beck.

Leszczyński, L. (2009). Wykładnia operatywna (podstawowe wła-ściwości). Państwo i Prawo, 6(916), 11–23.

Malinowski, A. (2005). Definicje legalne w prawie polskim, Studia Iuridica, 44, 214–240.

Małajny, R.M. (2017). Podział władzy w Konstytucji RP z 1997 roku. Analiza formalna, Przegląd Sejmowy, 6(143), 97–123.

Michiels, G. (1929). Normae generales iuris canonici, T. 1. Lublin.

Morawski, L. (2002). Wstęp do prawoznawstwa. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności „DOM ORGANIZATORA”.

Patyra, S. (2012). Mechanizmy racjonalizacji procesu ustawodawczego w Polsce w zakresie rządowych projektów ustawy. Toruń: Wydaw-nictwo Adam Marszałek.

Piekarczyk, S., & Tkacz, S. (2023). Wykładnia autentyczna w świetle nauki o wykładni prawa. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Pietrzak, M. (2008). Demokratyczne państwo prawne. W J. Kowalski, Państwo prawa. Demokratyczne państwo prawne. Antologia (s. 17–30). Warszawa: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa w Warszawie.

Połomski, T. (2019). Źródła prawa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Studia Ekonomiczne, 1, 58–65.

Prawo karne (2020). A. Grześkowiak, K. Wiak (Red.). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Radek, R. (2021). Rządowy proces legislacyjny jako dowód fikcyjno-ści podziału władz w Polsce. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 5, 101–113. DOI: 10.15804/ppk.2021.05.07.

Radwański, Z., & Olejniczak, A. (2021). Prawo cywilne – część ogólna (wyd. 16 uaktualnione i zmienione). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku – Zasady techniki prawodawczej (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 283).

Saługa, P. (2008). Sposoby wyodrębniania definicji legalnych. Pań-stwo i Prawo, 5, 76–86.

Sarnecki, P. (2007). Konstytucyjny system źródeł prawa o charakterze powszechnym. W E. Gdulewicz, H. Zięba-Załucka (Red.), Dziesięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (s. 254–267). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszow-skiego.

Siuda, W. (2009). Elementy prawa dla ekonomistów, wyd. XXI. Poznań: Wydawnictwo Naukowe CONTACT.

Słownik języka polskiego PWN. https://sjp.pwn.pl/sjp/autentyczny;2551239.html.

Sobański, R. (2004). Metodologia prawa kanonicznego. Katowice: Wy-dawnictwo Gnome.

Stefaniuk, M.E. (2009). Preambuła aktu normatywnego w doktrynie oraz w procesie stanowienia i stosowania polskiego prawa w latach 1989–2007. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Cu-rie-Skłodowskiej.

Stefaniuk, M.E. (2023). Szkic do współczesnego obrazu wykładni autentycznej – zakres występowania i postaci. W B. Liżewski, A. Korybski (Red.), Omnia sunt interpretanda. Teoria i dogmatyka prawnicza. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Leszkowi Leszczyńskiemu (s. 97–109). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Stern, K. (1992). Der Staat des Grundgestetzes. Ausgewählte Schriften und Vorträge. Köln–Berlin–Bonn–München: C. Heymann.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2000 r., I KZP 31/2000, https://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia1/I%20KZP%2031-00.pdf.

Wiącek, M. (2016). Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243. M. Safjan, & L. Bosek (Red.). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Włodyka, S. (1971). Wiążąca wykładnia sądowa. Warszawa: Państwo-we Wydawnictwo Naukowe.

Wronkowska, S. (2005). Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Poznań: Wydawnictwo Ars boni et aequi.

Wronkowska, S., & Ziembiński, Z. (2001). Zarys teorii prawa. Poznań: Wydawnictwo Ars boni et aequi.

Wróblewski, B., & Zajęcki, M. (2017). O normatywności, redundant-ności i zbędności przepisów prawnych. Przegląd Sejmowy, 5(142), 181–221.

Wróblewski, J. (1959). Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 15 września 2011 roku, I ACa 438/11, https://sip.lex.pl/#/jurisprudence/521259162/1/i-a-ca-438-11- wy-kladnia-autentyczna-pochodzaca-od-organu-stanowiacego -dane-normy-prawne-wyrok…?keyword=wyk%C5%82adnia%20autentyczna%20&cm=SREST

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 stycznia 2019 r. VI ACa 923/17, http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$N/154500000003003_VI_ACa_000923_2017_Uz_2019-01-30_002

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2012 r., I CSK 547/11, Lex nr 1214323.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2011 r., III PK 41/10. http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia2/III%20PK%2041-10-1.pdf

Wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2012 r., sygn. akt I CSK 547/11, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia2/I%20CSK%20547-11-1.pdf

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 listopada 2006 r., K 31/06, OTK-A 2006, nr 10, poz. 147. https://sip.lex.pl/#/jurisprudence/520324893/1/k-31- 06-wyrok-trybunalu-konstytucyjnego?keyword=K%2031~2F06 &cm=SFIRST

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 maja 2008 r., SK 9/07, OTK-A 2008, nr 4, poz. 60. https://sip.lex.pl/#/jurisprudence/520470981/1/sk-9-07-wyrok-trybunalu-konstytucyjnego?keyword=Sk%209~2F07&cm=SFIRST

Zagorc, S. (2012). Authentic Interpretation of Law, Zbornik Znanstvenih Rozprav, 72, 273–298.

Zajęcki, M. (2021). Spór o granice wykładni definicji legalnych: po-dejścia formalistyczne i holistyczne. Horyzonty Polityki, 12(41), 65–87.

Zawłocki, R. (2004). O metodzie interpretacji przepisów prawa kar-nego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXVI(4), 81–96.

Zieliński, M. (2017). Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer.

Total abstract views : 160

PDF Downloads : 177