Polityka państwa wobec rolnictwa w związku z pandemią COVID-19

Andrzej Jędruchniewicz

doi:10.35765/hp.2316

Data publikacji : 2022-06-21

Tom 13 Nr 45 (2022)

Polityka państwa wobec rolnictwa w związku z pandemią COVID-19

Andrzej Jędruchniewicz

http://orcid.org/0000-0002-3133-6880

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2316

Dział: ARTYKUŁY VARIA/ARTICLES VARIA

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest rozpoznanie, omówienie i ocena sposobów oraz zakresu oddziaływania państwa na rolnictwo w Polsce, aby wspomóc gospodarstwa rolne w związku z pandemią COVID-19.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem badawczym jest identyfikacja pomocy podejmowanej przez państwo w stosunku do rolnictwa w związku z kryzysem pandemicznym oraz wskazanie wielkości i kierunków wsparcia polskich producentów rolnych. Metodyka badawcza opiera się na analizie literatury przedmiotu, zastosowaniu metody opisowej, porównawczej, logiki werbalnej oraz metod statystyki opisowej.

PROCES WYWODU: Proces badawczy składa się z następujących części: analiza skutków pandemii COVID-19 dla rolnictwa w literaturze przedmiotu, przedstawienie wyników badań dotyczących poziomu państwowego wsparcia sektora rolnego w Polsce, prezentacja sytuacji dochodowej gospodarstw rolnych w pierwszym roku pandemii oraz dyskusja.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Gospodarstwa rolne w Polsce generalnie dobrze poradziły sobie w niekorzystnych warunkach wywołanych pandemią COVID-19. Największe problemy wystąpiły w pierwszej fazie kryzysu. Polscy producenci rolni mogli korzystać z wielu programów i instrumentów oferowanych przez państwo. ARiMR realizowała pomoc z programu współfinansowanego ze środków UE oraz programów w ramach pomocy krajowej. W związku z kryzysem COVID-19 w latach 2020–2021 łączne wsparcie Agencji dla gospodarstw rolnych wyniosło 1,8 mld zł, tj. 3,4% całych jej wydatków.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Poziom wydatków dla rolnictwa w Polsce, związanych z szokiem wywołanym przez SARS-CoV-2, był znaczący. Zrealizowane wsparcie generalnie należy ocenić pozytywnie. Zostały złagodzone skutki kryzysu. Natomiast należy bardziej wiązać wsparcie z sytuacją ekonomiczno-finansową rolników. Trzeba też pamiętać, że pomoc państwa, poprzez wzrost podatków, długu publicznego i/lub inflacji, jest kosztowna dla społeczeństwa.

Słowa kluczowe

rolnictwo ; polityka państwa ; wsparcie rolnictwa ; pandemia COVID-19 ; dochód rolny

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Alston, J.M. & Pardey, P.G. (2014). Agriculture in the Global Econo-my. Journal of Economic Perspectives, 28, 121–146. DOI 10.1257/jep.28.1.121.

Ambroziak, Ł. (2020). Wpływ pandemii COVID-19 na handel rol-no-spożywczy Polski: pierwsze doświadczenia. Zeszyty Naukowe SGGW Problemy Rolnictwa Światowego, 20(XXXV), 4, 5–17, DOI: 10.22630/PRS.2020.20.4.18.

ARiMR. (2021). Sprawozdanie z działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za 2020 rok. Warszawa.

ARiMR. (2022). Sprawozdanie z działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za 2021 rok. Warszawa.

Barrett, C.B. (2020). Actions now can curb food systems fallout from COVID-19. Nature Food, 1, 319–320. Doi.org/10.1038/s43016-020-0085-y.

Beckman, J. & Countryman, A.M. (2021). The Importance of Agri-culture in the Economy: Impacts from COVID-19. American Jour-nal of Agricultural Economics, 103, 1595–1611. DOI: 10.1111/ajae.12212.

Bułkowska, M. (2021). Polski handel zagraniczny produktami rol-no-spożywczymi w dobie pandemii COVID-19. Przemysł spożywczy, 75(9), 2–9. DOI 10.15199/65.2021.9.1.

Bylund, P. (2020). Government Victims and Entreprenurial Failure: Two Types of Conoranvirus Bankruptcies. https://mises.org/wire/government-victims-and-entreprenurial-failure-two-types-conoranvirus-bankruptcies (dostęp: 23.11.2022).

Drożdż, J., Mroczek, R. &, Staszczak, A. (2021). Przemysł spożywczy po turbulencjach spowodowanych pandemią COVID-19. Prze-mysł spożywczy, 75(8), 12–19. DOI 10.15199/65.2021.8.2.

FADN. (2021). Wyniki Standardowe Polskiego FADN w skrócie (rok obrachunkowy 2019). Warszawa: IERiGŻ-PIB.

FADN. (2022). Wyniki Standardowe Polskiego FADN w skrócie (rok obrachunkowy 2020). Warszawa: IERiGŻ-PIB.

Friedland, W.H., Busch, L., Buttel, F.H. & Rudy, A.P. (2021). Towards a New Political Economy of Agriculture. New York: Routledge.

Friedman, M. & R. (2009). Wolny wybór. Sosnowiec:Aspekt.

Gramza-Michałowska, A. & Kulczyński, B. (2021). Kierunki zmian w gastronomii w pandemii. Przemysł spożywczy, 75(9), 10–12.

Gruère, G. & Brooks, J. (2021). Viewpoint: Characterising early agri-cultural and food policy responses to the outbreak of COVID-19. Food Policy, 100, 102017. DOI 10.1016/j.foodpol.2020.102017.

Grzeszak, J., Leśniewicz, F., Śliwowski, P.,& Święcicki, I. (2020). Pan-denomics. Zestaw narzędzi fiskalnych i monetarnych w dobie kryzy-sów. Warszawa: PIE.

GUS. (2022). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2021. Warszawa.

GUS. (2021). Rolnictwo w 2020 r. Warszawa.

Hobbs, J.E. (2020). Food supply chains during the COVID-19 pan-demic. Canadian Journal of Agricultural Economics, 68(2), 171–176. DOI 10.1111/cjag.12237.

Huerta de Soto, J. (2021). The Economic Effects of Pandemics: An Aus-trian Analysis. https://mises.org/wire/economic-effects-pandemics-austrian-analysis (dostęp: 10.06.2022).

Jędruchniewicz, A. (2018). Negatywne skutki regulowania cen rol-nych. Wieś i Rolnictwo, 3(180), 137–154. DOI: 10.7366/wir032018/06.

Kisielińska, J. (2018). Dochody z gospodarstwa rolnego a wynagrodzenia z pracy najemnej w krajach UE. Problemy Rol-nictwa Światowego, 18 (XXXIII), 2, 130–139. DOI: 10.22630/PRS.2018.18.2.40.

Kowalczyk, S. (2020). Sektor żywnościowy w czasach pandemii. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 56(3), 43–53. DOI 10.33119/KNoP.2020.56.3.3.

Kwaśnicki, W. (2010). Subsydiowanie rolnictwa: Spojrzenie liberała. Wieś i Doradztwo, 1–2(61–62), 15–29.

Laing, T. (2020). The economic impact of the Coronavirus 2019 (Covid-2019): Implications for the mining industry. The Extrac-tive Industries and Society, 7(2), 580–582. DOI 10.1016/j.exis.2020.04.003.

Liem, A., Wang, C., Wariyanti, Y., Latkin, C.A. & Hall, B.J. (2020). The neglected health of international migrant workers in the COVID-19 epidemic. The Lancet Psychiatry, 7, e20. DOI: https://doi.org/10.1016/S2215-0366(20)30076-6.

Langemeier, M. (2022). Trends in General Inflation and Farm Input Prices. Center for Commercial Agricultural, April 25, 1–5.

Lugo-Morin, D.R. (2020). Global Food Security in a Pandemic: The Case of the New Coronavirus (COVID-19). World, 1(2), 171–190. DOI: https://doi.org/10.3390/world1020013.

Mroczek, R. (2020). Rynek mięsa w Polsce w dobie koronawirusa SARS-Cov-2. Zeszyty Naukowe SGGW Problemy Rolnictwa Świa-towego, 20(XXXVI), 3, 53–65. DOI 10.22630/PRS.2020.20.3.17.

Olszowy, J. (2021). Nowa rzeczywistość – sektor spożywczy w czasach pandemii. W A. Kuchciński & T. Konopka (Red.), Pol-ska i świat w kryzysie wywołanym COVID-19 – aspekty ekonomiczne, społeczne i prawne (s.45–62). Kielce: Oficyna Wydawnicza SSW.

MRiRW. (2022). COVID-19. https://www.gov.pl/web/rolnictwo/covid-19 (dostęp: 16.06.2022).

Ostaszewski, W. (2020). Bezpieczeństwo i higiena pracy w czasach pandemii. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 5, 51–55. DOI 10.33226/0032-6186.2020.5.7.

PFR. (2021). Jednostkowy Raport Roczny PFR S.A. za rok 2020. War-szawa.

Prebble, R. (2008). Nowozelandzkie odrodzenie gospodarcze. Warszawa: Prohibita.

Przesławska, G. (2006). Ekonomiczna rola państwa w ujęciu nowej ekonomii politycznej. Ekonomia i Prawo. Economics and Law, 2(1), 35–48.

Rapka, P. (2020). Tarcza antykryzysowa – jakie problemy rozwiązuje, a jakie tworzy?. https://mises.pl/blog/2020/03/24/rapka-tarcza-antykryzysowa-jakie-problemy-rozwiazuje-a-jakie-tworzy/ (dostęp: 23.11.2022).

Reddy S.G. (2020). Coronavirus and the Limits of Economics. https://foreignpolicy.com (dostęp: 23.11.2022).

Rembisz, W. (2010). Krytyczna analiza podstaw i ewolucji interwen-cji w rolnictwie. Współczesna Ekonomia, 4(16), 7–24.

Rothbard, M.N. (2009). Interwencjonizm, czyli władza a rynek. Chica-go-Warszawa: Fijorr Publishing.

Sowula-Skrzyńska E., Pawłowska J. & Borecka A. (2020). Sytuacja wybranych rynków surowców i produktów pochodzenia zwie-rzęcego w dobie pandemii koronawirusa. Wiadomości Zootech-niczne, LVIII (3–4), 55–66.

Stiglitz, J.E. (1987). Some theoretical aspects of agricultural policies. The World Bank Research Observer, 2(1), January, 43–60.

Strzelecka, A. (2018). Zmiany dochodów drobnych gospodarstw rolnych w Polsce. Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych, 1, 73–91.

Szczepaniak, I. & Ambroziak, Ł. (2021). Przemysł spożywczy i handel rolno-spożywczy w warunkach pandemii COVID-19. fi-le:///C:/Users/Lenovo/Downloads/Seminarium_COVID-19%20(4).pdf (dostęp: 11.06.2022).

Szymkowiak, H. & Gutowski, T. (2021). Polska gastronomia w czasie pandemii. Tutoring Gedanensis, 6(1), 79–88. DOI: https://doi.org/10.26881/tutg.2021.1.09.

Zawojska, A. (2021). Zwycięzcy i przegrani pandemii Covid-19: perspektywa globalna z uwzględnieniem gospodarki rol-no-żywnościowej. Zeszyty Naukowe SGGW Problemy Rolnictwa Światowego, 21(XXXVI), 4, 54–75. DOI: 10.22630/PRS.2021.21.4.16.

Total abstract views : 133

PDF Downloads : 136