English
Język Polski
Suwerenność a kształtowanie się nowożytnego państwa
Beata Nuzzo
Abstract
Suwerenność jest pojęciem bardzo szerokim i wielowymiarowym, którym posługują się doktryny filozoficzne, polityczne i prawne. Tradycyjne związana jest ona z koncepcją władzy ucieleśnionej w organizacjach terytorialnych, zwanych „państwami”, i znajdującej wyraz w ich działaniach podejmowanych zarówno na płaszczyźnie wewnętrznej, jak i międzynarodowej. W tym znaczeniu suwerenność jest więc zdolnością państwa do sprawowania władzy w sposób samodzielny i niezależny od jakichkolwiek czynników wewnętrznych i zewnętrznych – odpowiada to idei najwyższej, nadrzędnej władzy państwa oraz idei politycznej i formalnej niepodległości poszczególnych państw.
Celem artykułu jest ukazanie roli, jaką odegrała suwerenność jako fundamentalna kategoria w procesie konstytuowania się nowożytnego państwa. W momencie, kiedy zniszczona została średniowieczna chrześcijańska jedność oraz współpraca pomiędzy władzą świecką i kościelną, a w życiu publicznym rozpoczęły się procesy sekularyzacji, coraz wyraźniej zaczęła się wyłaniać koncepcja autonomicznego, niezależnego od władz religijnych państwa świeckiego. Koncepcja suwerenności terytorialnej potrzebna była do legitymizacji przemian, jakie dokonywały się wówczas w Europie, i do uzasadnienia absolutystycznych dążeń monarchów, usiłujących z jednej strony uniezależnić się od cesarza i papieża, a z drugiej skoncentrować w swych rękach uprawnienia przynależne stanom. Stała się ona więc immanentną cechą państwa jako organizacji terytorialnej. Stopniowe „zastępowanie imperium i hierarchii anarchią i zasadą suwerennej równości państw” [Czaputowicz 2013, s. 97] sprawiło, iż stała się ona też elementem konstytuującym bezpieczeństwo między państwami europejskimi. W koncepcji suwerenności odnoszonej do państwa zbiegają się więc dwa pojęcia: pojęcie najwyższej władzy w obrębie wspólnoty państwowej i pojęcie niezależności państwa na gruncie wspólnoty międzynarodowej.
Sovereignty is a broad and multidimensional term used in philosophy, politics and law. It is traditionally connected with the concept of authority embodied in territorial organizations, called 'states', and expressed in their national and international actions. In this context, sovereignty is the state's ability to exercise power in an autonomous and independent manner; it corresponds to the idea of the highest, superordinate authority of a state and the political and formal idea of its independence.
The aim of the article is to analyse the role of sovereignty as a fundamental category in the process of the development of a modern state. When the medieval Christian unity and the liaison between secular and ecclesiastical authorities were destroyed and the process of secularization was initiated, it became evident that a secular state, autonomous and independent from religious authorities, was beginning to emerge. The concept of territorial sovereignty was needed to legitimize the transformations taking place in Europe at this time and to justify the monarchs' absolute aspirations: they tried, on the one hand, to shed their dependence on the emperor and the Pope, and, on the other hand, to acquire rights belonging to states. The gradual process of 'replacing empires and hierarchies by the anarchy and the rule of sovereign equality of states [Czaputowicz 2013, p. 97] has led to the situation in which sovereignty became a warranty of security among European states. Thus, the concept of sovereignty referring to a state incorporates two separate concepts: the highest political authority within a state community and the state's independence in the international arena.
Details
References
Indicators
Authors
Zasady cytowania
Licence
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC BY-ND licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are asked to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following reserach society portals: