English
Język Polski
Społeczno-polityczne uwarunkowania rabacji galicyjskiej 1846 roku w regionie zagórzańskim w świetle niepublikowanego rękopisu Sebastiana Flizaka
Łukasz Burkiewicz
https://orcid.org/0000-0001-9115-0837Katarzyna Ceklarz
http://orcid.org/0000-0003-4948-9364Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem niniejszego opracowania jest rekonstrukcja lokalnego wymiaru buntu chłopskiego w Galicji z 1846 roku, zwanego rabacją, stanowiącego unikalne świadectwo pamięci zbiorowej i mikrohistorii regionu zagórzańskiego (m.in. Mszana Dolna i Poręba Wielka). Tekst ten dostarcza interdyscyplinarnego materiału badawczego, ważnego dla historii, etnografii oraz nauk o polityce i administracji, pozwalającego na analizę przebiegu chłopskich rozruchów, procesu jego mitologizacji oraz kryzysu struktur władzy i administracji w XIX-wiecznej Galicji.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Wiodącym problemem badawczym jest rozpoznanie, w jaki sposób Flizak interpretował relacje między chłopami, duchowieństwem, dworem i administracją w okresie rozruchów chłopskich z 1846 roku oraz jak jego opis oddaje lokalne doświadczenie przemian społeczno-politycznych.
PROCES WYWODU: Autorzy rozpoczęli od zarysowania genezy i przebiegu buntu chłopskiego z 1846 roku, następnie przedstawili sylwetkę Sebastiana Flizaka i jego dorobek oraz omówili treść rękopisu poświęconego rabacji na terenach zamieszkanych przez Górali Zagórzańskich.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza rękopisu Flizaka wykazała, że stanowi on cenne źródło do poznania zagórzańskiej perspektywy rabacji. Ukazuje on rabację nie tylko jako spontaniczny wybuch społeczny, ale też jako zjawisko zakorzenione w długoletnich konfliktach o pańszczyznę, serwituty i granice własności. Dokument ujawnia także rolę administracji dworskiej i państwowej (austriackiej) oraz różne formy legitymizacji buntu w oczach chłopów.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przeprowadzona analiza potwierdza istotną rolę perspektywy mikrohistorycznej w naukach o polityce i administracji oraz podkreśla potrzebę dalszej edycji i publikacji źródeł lokalnych, stanowiących istotny materiał do badań nad dynamiką władzy, pamięci i społecznego buntu chłopskiego z 1846 roku.
Słowa kluczowe
rabacja galicyjska ; Sebastian Flizak ; Mszana Dolna ; Zagórzanie ; Poręba Wielka
Szczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: