Tocquevillowska demokracja widowiskowa i jej dwie teologie

dr Anna Krzynówek-Arndt

doi:10.35765/hp.2668

Data publikacji : 2024-09-30

Tom 15 Nr 52 (2024)

Tocquevillowska demokracja widowiskowa i jej dwie teologie

dr Anna Krzynówek-Arndt

http://orcid.org/0000-0001-5293-6829

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2668

Dział: ARTYKUŁY VARIA / ARTICLES VARIA

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Analiza Tocquevillowskiego związku między religią, humanitaryzmem i poezją demokracji z punktu widzenia koncepcji trzech typów teologii (theologia tripartita).

PROBLEM i METODY BADAWCZE: Artykuł stawia pytanie o konsekwencje, jakie dla Tocquevillowskiego myślenia o demokracji ma rezygnacja z chrześcijańskiego ujęcia osobowego podmiotu. Tekst oparty jest na analizie źródeł stanowiących korpus dzieł Tocqueville’a, w tym niepublikowanych zapiskach i fragmentach korespondencji z edycji historyczno-krytycznej dzieła De la Démocratie en Amérique.

PROCES WYWODU: Artykuł prezentuje Tocquevillowską analizę chrześcijaństwa jako instytucji politycznej i katolicyzmu „szanującego demokratyczne instynkty”. Proponowana przez autora O demokracji w Ameryce wizja relacji między religią i demokracją jest interpretowana jako zmodyfikowana wersja Warronowej koncepcji trzech typów rozumienia tego, co boskie. Treść teologii obywatelskiej i teologii teatralnej pozwala następnie ukazać obecną, jakkolwiek niewyrażoną wprost przez Tocquevilla, wizję demokracji widowiskowej i jej antropologiczne założenia.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Despotyczny dryf demokracji jest ostateczną konsekwencją, do jakiej prowadzi rozpuszczenie osobowego podmiotu z jednej strony w jednostkowości, z drugiej strony w abstrakcyjnej uniwersalności.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Koncepcja wesołka i demokracji widowiskowej ukazują znaczenie idei osoby dla analizy współczesnych form demokratycznego despotyzmu.

Słowa kluczowe

demokracja widowiskowa ; theologia tripartita ; demokratyczny nowy despotyzm ; prostacki wesołek

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Antoine, A. (2003). L’impensé de la démocratie: Tocqueville, la citoyen-neté et la religion. Paris: Fayard.

Bathory, P.D. (1980). Tocqueville on citizenship and faith: A response to Cushing Strout. Political Theory, 8(1), 27–38.

Crosby, J.F. (2007). Zarys filozofii osoby. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Epstein, J. (2006). Alexis de Tocqueville: Democracy’s Guide. New York: Harper Collins.

Hidalgo, O. (2006). Unbehagliche Moderne: Tocqueville und die Frage der Religion in der Politik. Frankfurt am Main: Campus Verlag.

Hinckley, C.J. (1990). Tocqueville on religion and modernity: Making Catholicism safe for liberal democracy. Journal of Church and State, 32(2), 325–341.

Kaledin, A. (2005). Tocqueville’s apocalypse : culture, politics, and freedom in Democracy in America. W L. Guellec (Red.). Tocque-ville et l’esprit de la démocratie (s. 47–102). Paris: Presses de Sci-ences Pro. DOI: 10.3917/scpo.guell.2005.01.0047.

Kropp, S., Swed, J.M. et al. (Red.). (2024). Tocqueville-Handbuch: Le-ben – Werk – Wirkung. Stuttgart: J.B. Metzler Stuttgart.

Lawler, P.A. (2001). Tocqueville on Pantheism, Materialism, and Catholicism. Perspectives on Political Science, 30(4), 218–226. DOI: 10.1080/10457090109602375.

Manent, P. (1996). Tocqueville and the Nature of Democracy. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.

Mansfield, H.C. Jr., & Winthrop, D. (2006). Tocqueville’s new politi-cal science. W Ch.B. Welch (Red.), The Cambridge companion to Tocqueville (s. 81–107). Cambridge: Cambridge University Press.

Marczewski, P. (2012). Uczynić wolność nieuchronną. Wątki repub-likańskie w myśli Alexisa de Tocqueville’a. Warszawa: Wydawnictwo IFIS PAN.

Mitchell, J. (1999). The Fragility of Freedom: Tocqueville on Religion, Democracy, and the American Future. Chicago: University of Chi-cago Press.

Nisbet, R. (1977). Many Tocquevilles. The American Scholar, 46(1), 59–75.

Roszak, P. (2013). Anatomy of Ludic Pleasure in Thomas Aquinas. Pensamiento y Cultura, 16(2), 50–71.

Strout, C. (1980). Tocqueville and Republican Religion: Revisiting the Visitor. Political Theory, 8(1), 9–26.

Tocqueville, A. de. (1861). Oeuvres et correspondance inédites d’Alexis de Tocqueville. Tome 2. Paris: Michel-Lévy Frères.

Tocqueville, A. de. (1985). Selected Letters on Politics and Society. R.N. Schwab (Tłum.). Berkeley: University of California Press.

Tocqueville, A. de. (1994). Dawny ustrój i rewolucja. H. Szumańska-Grossowa (Tłum.). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Tocqueville, A. de. (1996a). O demokracji w Ameryce. Tom I. M. Król (Tłum.). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Tocqueville, A. de. (1996b). O demokracji w Ameryce. Tom II. M. Król (Tłum.). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Tocqueville, A. de. (1999). Listy. B. Janicka (Tłum.). Kraków: Spo-łeczny Instytut Wydawniczy Znak.

Tocqueville, A. de. (2005). Do Arthura de Gobineau. 5 września 1843. Przegląd Polityczny. 72(2005), 110–111.

Tocqueville, A. de. (2010). Democracy in America: Historical-Critical Edition. Vols. 1–4. Indianapolist: Liberty Fund.

Tocqueville, A. de. (2012). De la démocratie en Amérique. Paris: Institut Coppet.

Tocqueville, A. de. (2021). Œuvres complètes, Tome XVII: Correspon-dance à divers, Vols. III. Paris: Gallimard.

Tomasz a Kempis (1886). O naśladowaniu Jezusa Chrystusa ksiąg czworo (s. 47–51). A. Jełowicki (Tłum.). Warszawa: Nakładem Księgarni Katolickiej.

Tracz-Tryniecki, M. (2009). Myśl polityczna i prawna Alexisa de Tocqueville. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Zunz, O. (2022). The man who understood democracy. The life of Alexis de Tocqueville. Princeton: Princeton University Press.

Total abstract views : 96

PDF Downloads : 28