English
Język Polski
Ryzyko, czy niepewność - próba oceny szoków cenowych na rynku energii?
Michał Thlon
https://orcid.org/0000-0001-9627-7773Andrzej Brożek
https://orcid.org/0000-0002-4950-2816Jan Thlon
http://orcid.org/0000-0002-4571-8679Studium przypadku polskiego rynku energii w 2018 r.
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przeniesienie koncepcji teoretycznych dotyczących ryzyka i niepewności w gospodarce na praktyczny wymiar związany z rynkiem energii elektrycznej w Polsce. Przeanalizowano możliwość przypisania zjawiskom rynkowym właściwości ryzyka lub niepewności w celu oceny możliwości prognozowania zmian na rynku energii. Autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, czy na polskim rynku energii doszło do nadzwyczajnej zmiany warunków rynkowych dopuszczającej prawną możliwość zmiany relacji umownej pomiędzy sprzedawcą a nabywcą energii.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest zmienność cen energii elektrycznej w Polsce determinowana w kontekście możliwości jej prognozowania. Metody badawcze obejmują analizę ekonomiczno-prawną oraz analizę danych empirycznych dotyczących istotnych szoków cenowych na polskim rynku energii.
PROCES WYWODU: Proces wywodu obejmuje analizę czynników ekonomiczno-prawnych będących przyczyną gwałtownych zmian na polskim rynku energii elektrycznej. Analiza została przeprowadzona na podstawie danych rynkowych dotyczących pierwszego z serii istotnych szoków cenowych odnotowanych na polskim rynku energii w 2018 r.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W wyniku przeprowadzonych analiz wskazano czynniki, które miały najbardziej istotny wpływ na wzrost cen energii elektrycznej na polskim rynku w 2018 r. Stwierdzono, iż ówczesna zmienność rynkowa miała charakter nadzwyczajny – pozwalający przyjąć, iż nie było możliwości przewidzenia ex ante skali zmian cen energii elektrycznej.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Na podstawie przeprowadzonej analizy sformułowano wnioski dotyczące konieczności opracowania strategii zarządzania ryzykiem cenowym na rynku energii elektrycznej w Polsce. Wyniki mają istotne znaczenie praktyczne dla stabilizacji procesów gospodarczych i zarządzania ryzykiem cenowym na rynku energii. Inspiracją do wyboru okresu analizy były liczne procesy sądowe odnoszące się do zmian rynkowych w 2018 r., toczone pomiędzy firmami energetycznymi a odbiorcami korporacyjnymi z żądaniem „dostosowania” wynagrodzenia kontraktowego z uwagi na zaistnienie nieprzewidywalnego wzrostu cen rynkowych cen energii na podstawie klauzuli rebus sic stantibus, uregulowanej w art. 3571 oraz 632 § 2 Kodeksu cywilnego.
Słowa kluczowe
ryzyko ; niepewność ; rynek energii ; zmienność cen energii ; poltyka państwa
Szczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania
Licencja
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: