Wykwalifikowani uchodźcy z Ukrainy wyzwaniem dla rynku pracy

Sabina Kubiciel-Lodzińska; Brygida Solga; Maciej Filipowicz

doi:10.35765/hp.2401

Data publikacji : 2023-03-21

Tom 14 Nr 47 (2023)

Wykwalifikowani uchodźcy z Ukrainy wyzwaniem dla rynku pracy

Sabina Kubiciel-Lodzińska

https://orcid.org/0000-0002-5465-6967

Brygida Solga

https://orcid.org/0000-0002-5097-9339

Maciej Filipowicz

https://orcid.org/0009-0000-8796-0896

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2401

Dział: ARTYKUŁY VARIA / ARTICLES VARIA

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Uzyskanie wiedzy w zakresie możliwości wykorzystania kwalifikacji uchodźców z Ukrainy na polskim rynku pracy. Artykuł uzupełnia lukę badawczą odnoszącą się do zagadnień związanych z zatrudnieniem migrantów wojennych zgodnie z posiadanym przez nich wykształceniem. Wskazuje na wyzwania w tym zakresie. To zupełnie nowa perspektywa poznawcza.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Badanie zostało przeprowadzone w marcu–kwietniu 2022 r. wśród 1481 uchodźców z Ukrainy, którzy przybyli do województwa opolskiego. Wykorzystano kwestionariusz ankiety przygotowany w języku ukraińskim, dane zbierano metodą pen and paper interview (PAPI) w urzędach gmin w regionie, a także w centrach zakwaterowania zbiorowego.

PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczęto od przeglądu literatury odnoszącej się do badań w zakresie wykorzystania kwalifikacji uchodźców. Następnie omówiono metodę badawczą oraz scharakteryzowano badaną grupę. W kolejnej części omówiono wyniki badań i zawarto dyskusję na temat uwarunkowań i wyzwań dotyczących zatrudnienia uchodźców z perspektywy opolskiego rynku pracy. Zakończono podsumowaniem zawierającym rekomendacje.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Blisko połowa badanych uchodźców miała wyższe wykształcenie. Znajomość języka polskiego wśród uchodźców była słaba (30,7%), a nawet bardzo słaba (50,8%). Mimo tego niemal połowa z tej grupy osób (49,1%) chciała podjąć zatrudnienie. Wśród osób z bardzo dobrą znajomością języka było to 29,4%. Co więcej, pracowało już 8,4% osób ze słabą znajomością języka i niewiele więcej (11,8%) osób dobrze znających język polski. Wśród wyuczonych zawodów byli ekonomiści, psychologowie i pedagodzy i inżynierowie.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zrealizowane badania wnoszą nową wiedzę w zakresie wyzwań związanych z wykorzystaniem kwalifikacji uchodźców z Ukrainy.. Ustalono, że do barier należą m.in. słaba znajomość języka polskiego oraz zakładana przez uchodźców nietrwałość pobytu (większość badanych planowała powrót do Ukrainy).

Słowa kluczowe

uchodźcy ; cudzoziemcy ; wysokie kwalifikacje ; rynek pracy ; migracje

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Aalandslid, V. (2009). A comparison of the labour market integration of immigrants and refugees in Canada and Norway. Reports 2009/31, Statistics Norway, Oslo–Kongsvinger.

Barometr zawodów. Prognoza zapotrzebowania na pracowników, https://barometrzawodow.pl/ [dostęp 5.12.2022].

Brell, C., Dustmann, C., & Preston, I. (2020). The labor market inte-gration of refugee migrants in high-income countries. Journal of Economic Perspectives, 34(1), 94–121. DOI: 10.1257/jep.34.1.94.

Codell, J.D., Hill, R.D., Woltz, D.J., & Gore, P.A. (2011). Predicting meaningful employment for refugees: The influence of personal characteristics and developmental factors on employment status and hourly wages. International Journal for the Advancement of Counselling, 33(3), 216–224. DOI: 10.1007/s10447-011-9125-5.

Colic-Peisker, V., & Tilbury, F. (2006). Employment niches for recent refugees: Segmented labour market in twenty-first century Aus-tralia. Journal of refugee studies, 19(2), 203–229. DOI: 10.1093/jrs/fej016.

Cortes, K.E. (2004). Are refugees different from economic immi-grants? Some empirical evidence on the heterogeneity of immi-grant groups in the United States. Review of Economics and Statis-tics, 86(2), 465–480.

de Lange, T., Berntsen, L., Hanoeman, R., & Haidar, O. (2021). Highly skilled entrepreneurial refugees: legal and practical barriers and enablers to start up in the Netherlands. International Migration, 59(4), 74–87. DOI: 10.1111/imig.12745.

Duszczyk, M., Górny, A., Kaczmarczyk, P., & Kubisiak, A. (2023). War refugees from Ukraine in Poland-one year after the Russian aggression. Socio-economic consequences and challenges. Region-al Science Policy & Practice, 15(39), 181–199. DOI: 10.1111/rsp3.12642.

Ennerberg, E. (2021). Fast track to the labour market? Experiences of learning in an active labour market policy measure for migrant teachers in Sweden. International Journal for Educational and Voca-tional Guidance 22, 429–447 (2022). https://doi.org/10.1007/s10775-021-09461-8.

EWL (2022). Raport specjalny „Uchodźcy z Ukrainy w Polsce”, https://ewl.com.pl/wp-content/uploads/2022/04/EWL_RAPORT_UCHODZCY_2022_EWL.pdf (dostęp: 8.12.2022).

Fasani, F., Frattini, T., & Minale, L. (2021). Lift the ban? Initial em-ployment restrictions and refugee labour market outcomes. Jour-nal of the European Economic Association, 19(5), 2803–2854. DOI: 10.1093/jeea/jvab021.

Gibas, P., Heffner, K., Korzeniowski, M., Solga, B., & Sołdra-Gwiżdż, T. (2021). Rynek pracy jako obszar interwencji Regionalnego Programu Operacyjnego. Wpływ wybranych działań na poprawę sytuacji mieszkańców województwa opolskiego. Opole: In-stytut Śląski.

GUS (2022). Popyt na pracę w II kwartale 2022, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/popyt-na-prace/popyt-na-prace-w-2-kwartale-2022-roku,2,46.html

Heffner, K. (2020). Uwarunkowania funkcjonalno-przestrzenne rozwoju miast w województwie opolskim. W B. Solga (Red.) Wo-jewództwo opolskie 1989–2019. Przemiany społeczno-gospodarcze i przestrzenne oraz wyzwania rozwojowe (s. 51–75). Opole: Politechnika Opolska.

Heffner, K., Klemens, B., Solga, B. (2019). Challenges of Regional De-velopment in the Context of Population Ageing. Analysis Based on the Example of Opolskie Voivodeship, Sustainability, 11(19), 5207. DOI: 10.3390/su11195207.

Juran, S., & Broer, P.N. (2017). A Profile of Germany’s Refugee Pop-ulations. Population and Development Review, 43(1), 149–157. DOI: 10.1111/padr.12042.

Kosyakova, Y., Kristen, C., & Spörlein, C. (2022). The dynamics of recent refugees’ language acquisition: how do their pathways compare to those of other new immigrants? Journal of Ethnic and Migration Studies, 48(5), 989–1012. DOI: 10.1080/1369183X.2021.1988845.

Kubiciel-Lodzińska, S., & Maj, J. (2021). High-Skilled vs. Low-Skilled Migrant Women: the Use of Competencies and Knowledge-Theoretical and Political Implications: an Example of the Elderly Care Sector in Poland. Journal of International Migra-tion and Integration, 22(4), 1551–1571. DOI: 10.1007/s12134-021-00813-5.

Lumley-Sapanski, A. (2021). The survival job trap: explaining refu-gee employment outcomes in Chicago and the contributing fac-tors. Journal of Refugee Studies, 34(2), 2093–2123. DOI: 10.1093/jrs/fez092.

Maj, J. (2023), The Influence of an Inclusive Work Envinonment and Perceived Diversity on Job Satisfaction. Evidence from Poland, Central European Business Review. DOI: 10.18267/j.cebr.334.

Ortensi, L.E., & Ambrosetti, E. (2022). Even worse than the undocu-mented? Assessing the refugees’ integration in the labour market of Lombardy (Italy) in 2001–2014. International Migration, 60(3), 20–37. DOI: 10.1111/imig.12884.

Pędziwiatr, K., Brzozowski, J., & Nahorniuk, O. (2022). Refugees from Ukraine in Kraków. Cracow: Centre for Advanced Studies of Pop-ulation and Religion Cracow University of Economics.

Pędziwiatr, K., Stonawski, M., & Brzozowski, J. (2022). Imigranci ekonomiczni i przymusowi w Krakowie w 2022 r. Kraków: Uniwer-sytet Ekonomiczny w Krakowie.

Portal edukacyjny, Ukraiński system oświaty – informacje MEiN dla dyrektorów i nauczycieli, https://portaledukacyjny.krakow.pl/aktualnosci/258821,1812,komuni-kat,ukrainski_system_oswiaty___informacje_mein_dla_dyrektorow_i_nauczycieli.html (dostęp: 8.12.2022).

Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu (2022). Prognoza popytu na pracę w województwie opolskim w latach 2022/2023, https://wupopole.praca.gov.pl/badania-socjologiczne (dostęp: 8.12.2022).

Solga, B. (2021). Zatrudnienie ukraińskich pracowników w województwie opolskim i jego wpływ na rynek pracy. W M. Fi-lipowicz, & B. Solga (Red.), Skala i charakter imigracji z Ukrainy w województwie opolskim. Studium społeczno-ekonomiczne (s. 141–160). Opole–Katowice: Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu–„Śląsk” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe.

Solga, B. (2018). Współczesne procesy zachodzące na rynku pracy województwa opolskiego. Studia Śląskie. T. 83, 259–268.

Sultana, R.G. (2022). The labour market integration of migrants and refugees. Career guidance and the newly arrived. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 22(2), 491–510. DOI: 10.1007/s10775-022-09529-z.

System prognozowania polskiego rynku pracy, https://prognozy.praca.gov.pl/forecasting_module/simulation_info (dostęp: 5.12.2022).

Tacy sami czy jednak inni? „Przedwojenni” imigranci z Ukrainy vs. uchodźcy z Ukrainy – porównanie. Raport z badań (2022, sierpień). Opole: Openfield.

Treuren, G.J., Manoharan, A., & Vishnu, V. (2021). The hospitality sector as an employer of skill discounted migrants. Evidence from Australia. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 13(1), 20–35. DOI: 10.1080/19407963.2019.1655859.

van Tubergen, F. (2022). Post-Migration Education Among Refugees in the Netherlands. Frontiers in Sociology, 6, 239. DOI: 10.3389/fsoc.2021.787009.

Waxman, P. (2001). The Economic Adjustment of Recently Arrived Bosnian, Afghan and Iraqi Refugees in Sydney, Australia. Interna-tional migration review, 35(2), 472–505. DOI: 10.1111/j.1747-7379.2001.tb00026.x.

Yakushko, O., Backhaus, A., Watson, M., Ngaruiya, K., & Gonzalez, J. (2008). Career development concerns of recent immigrants and refugees. Journal of Career development, 34(4), 362–396. DOI: 10.1177/0894845308316292.

Ustawa z dnia 12 marca 2022 o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz.U. 2022, poz. 583.

Ünlütürk-Ulutaş, Ç., & Akbaş, S. (2020). The most invisible of the invisibles: Skilled syrian women in the turkish labor market. In Women, Migration and Asylum in Turkey (pp. 193–212). Cham: Palgrave Macmillan.

Total abstract views : 384

PDF Downloads : 366