English
Język Polski
Polityka edukacyjna prowadzona przez UNESCO jako globalne dobro publiczne
Marcin Kędzierski
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ocena działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) jako organizacji międzynarodowej kreującej globalną politykę edukacyjną.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł ten wykorzystuje koncepcję globalnych dóbr publicznych w celu weryfikacji, w jakim aspekcie polityka edukacyjna może stanowić dobro publiczne w skali międzynarodowej. Autor posługuje się przeglądem literatury oraz analizą danych statystycznych w zakresie rekonstrukcji zmian zachodzących współcześnie w edukacji oraz studium przypadku w zakresie opisu globalnej polityki edukacyjnej prowadzonej przez UNESCO.
PROCES WYWODU: Artykuł złożony jest z czterech części. We wstępie przedstawiony został opis procesów takich jak komodyfikacja, prywatyzacja, globalizacja i cyfryzacja oraz ich wpływ na zmiany zachodzące we współczesnej edukacji. W pierwszej części artykułu opisano proces wyłaniania się globalnego rynku „usług edukacyjnych”. W drugiej wskazano niesprawności tego rynku, które wymagają odpowiedzi na poziomie globalnym. W trzeciej części przedstawiono studium przypadku, w którym przeanalizowano dotychczasowe działania z zakresu edukacji prowadzone przez UNESCO oraz przeprowadzono krytykę współczesnego klasyfikowania edukacji jako dobra publicznego.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że: 1) na skutek procesu komodyfikacji co najmniej od lat 90. XX w. mamy do czynienia z globalnym rynkiem „usług edukacyjnych”, który wraz z liberalizacją handlu w ramach GATS rozszerza się na coraz niższe poziomy kształcenia; 2) prywatyzacja edukacji prowadzi do problemów zarówno z dostępnością do edukacji, jak i jej jakością, co wymaga globalnych odpowiedzi; 3) dotychczasowe działania UNESCO, mające w zamyśle przeciwdziałać zdiagnozowanym niesprawnościom rynku, odznaczały się umiarkowaną skutecznością; 4) edukację należy uznać raczej za globalne dobro wspólne niż dobro publiczne, w przeciwieństwie do globalnej polityki edukacyjnej.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Działania podejmowane przez UNESCO wobec trzech podstawowych wyzwań – poprawy jakości kształcenia, międzynarodowej uznawalności kwalifikacji zawodowych oraz stworzenia zaplecza analitycznego do projektowania globalnej polityki edukacyjnej opartej na dowodach ‒ są skuteczne z wyjątkiem pierwszego, choć najważniejszego z wyzwań, gdzie lepsze rezultaty mogą odnieść standardy wdrażane przez globalne organizacje normalizacyjne (np. ISO). UNESCO powinno z kolei zintensyfikować swoje działania w zakresie regulacji międzynarodowych rankingów instytucji edukacyjnych – mogą one bowiem wprowadzać w błąd kandydatów oraz mieć szkodliwy wpływ na proces tworzenia polityki edukacyjnej, zwłaszcza w państwach rozwijających się i mniej zamożnych państwach rozwiniętych.
Słowa kluczowe
edukacja ; globalny rynek usług edukacyjnych ; globalne dobra publiczne ; UNESCO ; polityka edukacyjna
Inne teksty tego samego autora
- Marcin Kędzierski, Edytorial: Globalne dobra publiczne , Horyzonty Polityki: Tom 8 Nr 24 (2017): Globalne dobra publiczne
- Marcin Kędzierski, Editorial: Global Public Goods , Horyzonty Polityki: Tom 8 Nr 24 (2017): Globalne dobra publiczne
Szczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: