Udział Polski w globalnych łańcuchach wartości

Andżelika Kuźnar

Data publikacji : 2017-04-25

Tom 8 Nr 22 (2017)

Udział Polski w globalnych łańcuchach wartości

Andżelika Kuźnar

Dział: ARTYKUŁY TEMATYCZNE / THEMATIC ARTICLES

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza uczestnictwa Polski w globalnych łańcuchach wartości i ocena zaangażowania poszczególnych branż w tym procesie.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem publikacji jest ilościowa ocena danych statystycznych obrazujących uczestnictwo kraju w globalnych łańcuchach wartości (GVC). Do badania wykorzystano tradycyjne studia literaturowe oraz zastosowano metodę analizy deskryptywnej.

PROCES WYWODU: Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej zdefiniowano i omówiono znaczenie globalnych łańcuchów wartości w gospodarce światowej. W drugiej poddano analizie rolę dóbr pośrednich w handlu międzynarodowym. W trzeciej i czwartej omówiono pozycję Polski i poszczególnych branż eksportowych w globalnych łańcuchach wartości. Co do zasady analiza dotyczy lat 1995-2011 i opiera się na danych organizacji międzynarodowych: WTO, OECD, UNCTAD, Banku Światowego.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W ekonomicznej literaturze przedmiotu tematyka handlu krajów w ramach globalnych łańcuchów wartości jest stosunkowo nowa. Głównym problemem był brak danych statystycznych. Obecnie dostępne są dane na ten temat z baz TiVA (Trade in Value Added) oraz WIOD (World Input‑Output Database). Są one coraz powszechniej wykorzystywane w badaniach empirycznych, także w polskiej literaturze przedmiotu.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Polska jest aktywnym podmiotem procesów umiędzynarodowienia produkcji. Ponad połowa polskiego eksportu odbywa się w ramach GVC. Obserwuje się silniejsze powiązania w górę łańcucha, co dowodzi atrakcyjności Polski dla podmiotów zagranicznych jako miejsca dalszej obróbki dóbr pośrednich przeznaczonych na eksport. Jest to także wyraz zaufania partnerów zagranicznych do stabilności sytuacji społeczno‑gospodarczej w Polsce. Jednocześnie pożądane byłoby przesunięcie pozycji Polski w kierunku początkowych lub końcowych ogniw łańcucha wartości i przechwycenie większej części korzyści z uczestnictwa w GVC.

Słowa kluczowe

globalne łańcuchy wartości ; wartość dodana w handlu ; dobra pośrednie ; handel zagraniczny ; bezpośrednie inwestycje zagraniczne ; handel zadaniami ; Polska

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Ambroziak, Ł. (2015). Wpływ fragmentaryzacji produkcji na polski handel zagraniczny maszynami i urządzeniami. W: J. Chojna (red.), Inwestycje zagraniczne w Polsce. Warszawa: IBRKK.

Baldwin, R. (2011). Trade and industrialisation after globalisation’s 2nd unbundling: How building and joining a supply chain are different and why it matters. NBER Working Paper Series, No. 17716. doi:10.3386/w17716.

Cataneo, O., Gereffi, G. i Staritz, C. (eds.). (2010). Global value chains in a postcrisis world. A development perspective. Washington D.C.: The World Bank.

Chilimoniuk‑Przeździecka, E. (2016). Międzynarodowe łańcuchy dostaw między Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi. Perspektywa TTIP. W: E. Czarny, M. Słok‑Wódkowska

(red.), Partnerstwo Transatlantyckie. Wnioski dla Polski. Warszawa: PWE.

Folfas, P. (2016). Handel międzynarodowy mierzony wartością brutto oraz wartością dodaną – analiza porównawcza. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.

Galar, M. (2012). Competing within global value chains. ECFIN Economic Brief, Issue 17, December.

Geodecki, T. i Grodzicki M.J. (2014). Jak awansować w światowej lidze gospodarczej? Kraje Europy Środkowo‑Wschodniej w globalnych łańcuchach wartości. Zarządzanie Publiczne, 3(33), doi: 10.15678/ZP.2015.33.3.02.

Gereffi, G. (2014). A global value chain perspective on Industrial policy and development in Emerging markets. Duke Journal of Comparative and International Law, Vol. 24.

Grossman, G.M. i Rossi‑Hansberg, E. (2006). The Rise of Offshoring: It’s Not Wine for Cloth Anymore. Proceedings – Economic Policy Symposium – Jackson Hole, 59-102.

OECD/WTO. (2015). Trade in Value Added (TiVA) Database, October 2015. Pozyskano z: http://oe.cd/tiva.

Pakulska, T. (2013). Formy internacjonalizacji non‑equity a bezpośrednie inwestycje zagraniczne – implikacje dla polskiej gospodarki. Acta Universitatis Nicolai Copernici, EKONOMIA XLIV nr 1, doi: http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_ECON.2013.003.

Sturgeon, T. i Gereffi G. (2009). Measuring Success in the Global Economy: International Trade, Industrial Upgrading, and Business Function Outsourcing in Global Value Chains. Transnational Corporations, Vol. 18, No. 2, 1-36.

Sturgeon, T.J. i Kawakami M. (2010). Global Value Chains in the Electronics Industry: Was the Crisis a Window of Opportunity for Developing Countries? In: O. Cataneo, G. Gereffi i C. Staritz (Eds.). Global value chains in a postcrisis world. A development perspective. Washington D.C.: The World Bank.

Ścigała, D. (2013). Pozycja gospodarki polskiej w ramach globalnych łańcuchów wartości. IX Kongres Ekonomistów Polskich. UNCTAD. (2013). World Investment Report. Global value chains: investment and trade for development. Geneva.