Czy suweren prowadzi politykę? Przywództwo państwowe wobec suwerenności

Adam Danek

Data publikacji : 2016-11-18

Tom 7 Nr 18 (2016)

Czy suweren prowadzi politykę? Przywództwo państwowe wobec suwerenności

Adam Danek

Dział: ARTYKUŁY TEMATYCZNE / THEMATIC ARTICLES

Abstrakt

Cel naukowy:

Celem poniższego artykułu jest zbadanie rozbieżności pomiędzy pojęciami suwerenności i suwerena w nowoczesnym państwie, uwidocznionych przez zagadnienie przywództwa państwowego.

Problem i metody badawcze:

Wynikającym z powyższego problemem badawczym jest ustalenie, kto w istocie rozstrzyga o polityce państwa. Problem badawczy dotyczy więc sfery prowadzenia polityki jako praktycznej realizacji nakazów racji stanu. Autor posługuje się metodą opisowo-analityczną, dokonując krytycznego przeglądu porównawczego ujęć i ustaleń pojawiających się w dotychczasowej literaturze przedmiotu.

Proces wywodu:

Na początku autor definiuje prowadzenie polityki i odsłania jego związek z pojęciami suwerenności i racji stanu. W dalszej kolejności identyfikuje podmioty, które decydują o prowadzeniu polityki. Podkreśla kluczową rolę „ośrodka dyspozycji politycznej” – wąskiego zespołu przywódców uplasowanych w czołowych instytucjach państwowych. Następnie rozważa warunki skutecznego planowania i prowadzenia polityki. Wskazuje na sprzeczność między decyzyjną rolą „ośrodka dyspozycji politycznej” a oficjalnym statusem konstytucyjnego suwerena. Na koniec ukazuje fikcyjny charakter ludu jako suwerena.

Wyniki analizy naukowej:

W wyniku przeprowadzonej analizy autor dochodzi do wniosku, iż tradycyjnie pojmowany suweren nie jest ani źródłem, ani realizatorem suwerenności państwowej, ponieważ nie jest podmiotem zdolnym do prowadzenia polityki .

Wnioski, innowacje, rekomendacje:

W zakończeniu autor postuluje redefinicję tradycyjnego pojęcia suwerena w oparciu o propozycję teoretyczną autorstwa Carla Schmitta bądź zarzucenie tego pojęcia i wprowadzenie nowej kategorii określającej podmiot wykonujący suwerenność państwa na użytek terminologii nauk politycznych.

Słowa kluczowe

suwerenność ; suweren ; prowadzenie polityki ; państwo ; przywództwo państwowe

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Bocheński, A. (2000). Ustrój a racja stanu. W: A. Kosicka-Pajewska (red.), Adolf Bocheński o ustroju i racji stanu Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 31-96.

Borkowski, T. (2013). Rozwój społeczny a racja stanu. W: A. Krzynówek-Arndt (red.), Kryterium etyczne w koncepcji racji stanu. Kraków: Akademia Ignatianum – Wydawnictwo WAM, 179-202.

Canovan, M. (2008). Lud. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Cybichowski, Z. (1933). Polskie prawo państwowe na tle uwag z dziedziny nauki o państwie i porównawczego prawa państwowego, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Seminarium Prawa Publicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Danek, A. (2015a). Racja stanu jako suwerenność państwa in actu. Przegląd Geopolityczny, 13, 7-16.

Danek, A. (2015b). Tradycyjne rozumienie suwerenności państwowej i jego krytyka. Horyzonty Polityki, 14, 111-136.

Gafencu, G. (1984). Ostatnie dni Europy. Podróż dyplomatyczna w 1939 roku. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Galbraith, J.K. (1979). Ekonomia a cele społeczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Groszyk, H. (1989). Z problematyki pojęcia i funkcji racji stanu. W: E. Olszewski (red.), Racja stanu. Historia, teoria, współczesność. Lublin: UMCS – Międzyuczelniany Instytut Nauk Politycznych, 9-14.

Habermas, J. (2005). Suwerenność ludu jako procedura. W: J. Habermas (red.), Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 521-547.

Jaworski, W.L. (red.). (1921). Prawa Państwa Polskiego. Kraków: Drukarnia Narodowa.

Kamiński, A. (2003). Suwerenność państwa polskiego w nowym układzie europejskim. Sprawy Międzynarodowe, 4, 5-36.

Łastawski, K. (2009). Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Łubieński, M. (2012). Refleksje i reminiscencje. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Maj, C. (1989). Teoretyczne aspekty racji stanu. W: E. Olszewski (red.), Racja stanu. Historia, teoria, współczesność. Lublin: UMCS – Międzyuczelniany Instytut Nauk Politycznych, 25-38.

Majchrowski, J. (1985). Silni – zwarci – gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego. Warszawa: PWN.

Mosca, G. (1939). Historia doktryn politycznych od starożytności do naszych czasów. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski S.A.

Myrdal, G. (1975). Przeciw nędzy na świecie. Zarys światowego programu walki z nędzą. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Noworyta, E. (2010). Różne oblicza polskiej racji stanu. Łódź – Warszawa: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania.

Rzegocki, A. (2008). Racja stanu a polska tradycja myślenia o polityce, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.

Sadowski, E. (2009). Racja stanu w polityce zagranicznej państwa. W: R. Zięba (red.), Wstęp do teorii polityki zagranicznej państwa. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 137-144.

Sartori, G. (2007). Homo videns. Telewizja i postmyślenie. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Schmitt, C. (2008). Lewiatan w teorii państwa Thomasa Hobbesa. Sens i niepowodzenie politycznego symbolu. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Stemplowski, R. (2013). O prowadzeniu i analizowaniu polityki państwa. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.

Suworow, W. (1992). Lodołamacz. Warszawa: Editions Spotkania.

Szczerski, K. (2008). Tragedia władzy w Polsce. Arcana, 3-4 (81-82), 51-57.

Tyranowski, J. (1990). Integralność terytorialna, nienaruszalność granic i samostanowienie w prawie międzynarodowym. Warszawa – Poznań: PWN.

Weber, M. (1998). Polityka jako zawód i powołanie. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak – Fundacja im. Stefana Batorego.

Wielomski, A. (2010). Racja stanu a kontekst cywilizacyjno-polityczny. W: S. Hatłas (red.), Polska racja stanu. Warszawa: Collegium Civitas Press, 83-86.