Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem naukowym artykułu jest przedstawienie na tle historycznym podstawowych formalnych założeń ideologii nacjonalistycznej z uwzględnieniem jej charakteru terminologiczne­go (kształtowanie specyficznej narracji językowej), stawianie celów, wokół których skupia się aktywność członków wspólnoty narodowej, oraz stworzenie własnej aksjologii służącej do usprawiedliwienia wszelkich podejmowanych działań.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym podjętym w tekście problemem jest ukazanie, w jakim stopniu ideologia na­cjonalistyczna została wytworzona jako konstrukt myślowy i służyć miała realizacji celów politycznych, spełniając przy tym ściśle okre­ślone i powszechne kryteria formalne. Metoda użyta do realizacji założonego celu to metoda opisowa, opierająca się na literaturze przedmiotu z odwołaniem do historycznych faktów. Przeprowa­dzone zostały także analizy językowe odwołujące się do źródłowego znaczenia terminów: naród, grupa etniczna, lud.

PROCES WYWODU: Realizacja celu badawczego tekstu polega na zestawieniu historycznych uwarunkowań i faktów, które przyczyniły się do narodzin ideologii nacjonalistycznej, z formalnymi schematami kształtującymi każdą ideologię nacjonalistyczną. Szczególna uwaga została zwrócona na aspekt moralny i konsekwencje, jakie niesie re­latywizacja etyczna.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Tekst skrótowo sygnalizuje przyczyny negatywnego ujmowania nacjonalizmu. Wskazuje także na niebezpieczeństwa tkwiące w tej ideologii, opierając się na historycznych przykładach związa­nych z nazizmem i komunizmem, które to doktryny wykorzystywały ideologię nacjonalistyczną.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przede wszystkim w tek­ście zwrócona jest uwaga na niebezpieczeństwa wynikające z relatywizmu etycz­nego i wytwarzania przez każdą ideologię nacjonalistyczną własnego porządku wartości. Tekst sygnalizuje, że możliwość dokonywania masowych zbrodni i eksterminacji charakteryzująca największe totalitaryzmy XX wieku wynikała właśnie z przyjęcia usprawiedliwionej skutecznością działania i realizacji zało­żonego celu specyficznej aksjologii.