Rozpoznawanie roszczeń inwestorów zagranicznych w arbitrażu a sytuacja inwestorów z  państw członkowskich UE oraz Wielkiej Brytanii po Brexicie

Weronika Stefaniuk; Paweł Karkowski

doi:10.35765/hp.2241

Data publikacji : 2022-04-01

Tom 13 Nr 43 (2022)

Rozpoznawanie roszczeń inwestorów zagranicznych w arbitrażu a sytuacja inwestorów z państw członkowskich UE oraz Wielkiej Brytanii po Brexicie

Weronika Stefaniuk

https://orcid.org/0000-0003-2661-4302

Paweł Karkowski

https://orcid.org/0000-0002-4057-6253

DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2241

Dział: ARTYKUŁY VARIA / ARTICLES VARIA

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem naukowym tej publikacji jest określenie sytuacji prawnej i położenia inwestorów w związku ze sporami typu Inwestor – Państwo po wyjściu UK (Wielka Brytania) z UE (Unia Europejska). Autorzy przedstawiają podstawy prawne oraz przyczyny przyjętych rozwiązań w TCA (Umowa o handlu i współpracy UE i UK z 30.12.2020 r., Dz.U. UE L 444/2) w kontekście zachodzących globalnie zmian w metodach rozstrzygania sporów ISDS (Investor - State Dispute Settlement Clauses) i powstawania międzynarodowego systemu sądownictwa inwestycyjnego.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problematyka związana z metodą rozstrzygania sporów Inwestor – Państwo w arbitrażu inwestycyjnym jest złożona i zróżnicowana. Jednakże, istniejące wspólne wady tej metody są przyczyną wypowiadania przez coraz więcej państw umów zawierających klauzule ISDS. Dokonując analizy badanego problemu autorzy korzystają z metody dogmatycznej i historycznoprawnej.

PROCES WYWODU: Po przedstawieniu charakterystyki arbitrażowej metody rozstrzyganie sporów Inwestor – Państwo, autorzy dokonują analizy sytuacji prawnej inwestorów w UE w kontekście m.in. sentencji wyroku TSUE ws. Achmea. Następnie, przedstawiają ramy regulacyjne TCA, a także wciąż wiążących UK i poszczególne państwa członkowskie UE BITów (bilateral investment treaties), by końcowo wskazać na aktualną sytuację prawną inwestorów po Brexicie.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Autorzy odpowiadają na pytanie, czy na podstawie TCA inwestorzy są uprawnieni do wszczynania postępowań przeciwko państwu, w którym dokonali inwestycji oraz czy w dalszym ciągu BITy zawarte przez UK z państwami członkowskimi UE stanowią podstawę do wszczynania przez inwestorów analogicznych sporów. Odpowiedź na oba ww. pytania wydaje się być negatywna.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Autorzy wskazują, że ochrona inwestorów po Brexicie powinna zostać uregulowana w sposób bardziej szczegółowy, z uwzględnieniem doświadczenia związanego z dotychczasowymi postępowaniami arbitrażowymi oraz zidentyfikowanymi na tej podstawie ich wadami.

Słowa kluczowe

arbitraż inwestycyjny ; brexit ; inwestor ; Unia Europejska ; ISDS

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Balcerzak, F., & Sołtysik, S. (2013). Jurysdykcja trybunałów arbitra-żowych w sporach inwestycyjnych, a kwestia rozszerzenia zgody na arbitraż państwa przyjmującego w wyniku zastosowania klauzuli największego uprzywilejowania. Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego, 12, 133–164.

Cichomska, M., Janas, I. (2014). Istnienie, ważność i skuteczność zapisu na sąd polubowny zawartego na podstawie intra-EU BIT. E-przegląd arbitrażowy, 1–2(16–17), 92–103.

Dahlquist, J., Lenk, H., & Ronnelid, L. (2016). The infringement proceedings over intra-EU Investment Treaties An Analysis of the Case against Sweden. Swedish Institute for European Policy Studies (SIEPS). European Analysis, 4, 1–12.

Glinavos, I. (2018). Brexit, the City and Options for ISDS., ICSID Review - Foreign Investment Law Journal, 33(2), 380–405.

Hobér, K. (2015). Investment Treaty Arbitration and Its Future If Any. Arbitration Law Review, Yearbook on Arbitration and Mediation, 7.

Huaquan, Z. (2014). Balance Sustainable Development, and Integration Innovative Path for BIT Practice. Journal and International Economic Law, 17 (2), 299–332.

Juillard, P. (2015). Calvo Doctrine/Calvo Clause. Oxford Public International Law. Oxford University Press. (pobrano: 21 listopada 2021 r.) https://opil.ouplaw.com/view/10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e689

Komisja Europejska. (2020). Komunikat z 5 maja 2020 r. Postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego: główne decyzje podjęte w maju, pobrano 5 grudnia 2021 r. z https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/inf_20_859

Kułaga, Ł. (2019). Implementing Achmea: the quest for fundamental change in international investment law. Polish Yearbook of International Law, 39, 227–250.

Kuźniak, B. (2015). Sądy i trybunały oraz pozasądowe sposoby załatwiania sporów międzynarodowych perspektywa polska. Warszawa: C.H. Beck.

Łazowski, A. (2021). Od członkostwa do stowarzyszenia: nowe ramy prawne dla relacji Unii Europejskiej ze Zjednoczonym Królestwem. Państwo i Prawo, 3, 70–91.

McCloskey, M. (2021). Safe Haven for Investors in (and Through) the UK Post – Brexit? American Society of International Law insights, 25(3). https://www.asil.org/insights/volume/25/issue/3/safe-haven-investors-and-through-uk-post-brexit.

Muchlinski, P. (2009). The Framework of Investment Protection: The Content of BITS. W K.P. Sauvant, & L.E. Sachs (Red.), The Effect of Treaties on Foreign Direct Investment: Bilateral Investment Treaties, Double Taxation Treaties, and Investment Flows. Oxford: Oxford University Press.

Scheu, J., & Nikolov, P. (2020). The setting aside and enforcement of intra – EU investment arbitration awards after Achmea. Arbitration International, 36(2), 157–220.

Schreuer, C. (2021). The Relevance of Public International Law in International Commercial Arbitration: Investment Disputes (pobrano: 21 listopada 2021 r. roku) https://www.univie.ac.at/intlaw/wordpress/pdf/81_csunpublpaper_1.pdf

Schwedt, K., Meijer, G., Hoebeke, B., & Croisant, G. (2021, 9 Janury). Investment Protection in the EU-UK Trade and Cooperation agreement. Kluwer Arbitration Blog. http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2021/01/09/investment-protection-in-the-eu-uk-trade-and-cooperation-agreement/

Sozański, J. (2002). Ochrona prawna inwestycji zagranicznych. Warszawa: Wydawnictwo Kodeks.

Szumański, A. (Red.). (2015). Arbitraż handlowy. System Prawa Handlowego. (T. 8). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck

Van Harten, G. (2010). Five justifications for Investment Treaties, A critical discussion .Trade, Law and Development, 2(1), 1–32.

Wyrok TA z 12 kwietnia 2007 roku, Eastern Sugar B.V. (Netherlands) v. The Czech Republic, SCC Case No. 088/2004, italaw.

Wyrok TA z 11 grudnia 2013 roku, Ioan Micula, Viorel Micula, S.C. European Food S.A, S.C. Starmill S.R.L. and S.C. Multipack S.R.L. v. Romania [I], ICSID Case No. ARB/05/20, italaw.

Wyrok TS z 6 marca 2018 roku, C-284/16, SLOWAKISCHE REPU-BLIK v. ACHMEA BV, ZOTSiSPI 2018, nr 3, poz. II-158.

Total abstract views : 79

PDF Downloads : 77

Weronika Stefaniuk

https://orcid.org/0000-0003-2661-4302

Afiliacja

Uniwersytet Warszawski Polska

Paweł Karkowski

https://orcid.org/0000-0002-4057-6253

Afiliacja

Uniwersytet Warszawski Polska

Biogram

Doktorant w Katedrze Międzynarodowego Prawa Prywatnego i Handlowego Uniwersytetu Warszawskiego.